Tip:
Highlight text to annotate it
X
Đâu là Liên minh Châu Âu (EU)? Tất nhiên là đâu đó trong khu vực này. Nhưng cũng giống như châu Âu,
vốn có một đường biên giới không rõ ràng, ranh giới EU cũng có nhiều “góc cạnh” mập mờ.
Sau đây là danh sách các thành viên chính thức của EU, theo thứ tự giảm dần về dân số:
* Đức * Pháp
* Vương quốc Anh * Italy
* Tây Ban Nha * Ba Lan
* Romania * Vương quốc Hà Lan
* Hy Lạp * Bỉ
* Bồ Đào Nha * Cộng hòa Czech
* Hungary * Thụy Điển
* Áo * Bulgaria
* Đan Mạch * Slovakia
* Phần Lan * Ireland
* Croatia * Lithuania
* Latvia * Slovenia
* Estonia * Đảo Síp
* Luxembourg * Malta
Ranh giới của EU có thể còn mở rộng xa hơn nữa, khi có nhiều quốc gia, ở nhiều giai đoạn khác nhau,
đang trong quá trình để trở thành thành viên chính thức:
Cách mà EU vận hành là một quá trình cực kì phức tạp và sẽ được đề cập ở phần khác,
nhưng trong video này, bạn chỉ cần biết ba thứ:
1. Các thành viên phải trả hội phí
2. Bầu cử theo luật pháp của EU (mà tất của đều phải theo)
3. Công dân của các quốc gia thành viên đều là công dân EU
Điều cuối có nghĩa là nếu bạn là công dân của những quốc gia trên, bạn có quyền được sống
và làm việc, hoặc nghỉ hưu tại các quốc gia thành viên khác. Đây là một điều tuyệt vời nếu quốc gia của bạn
quá lớn hay quá nhỏ, hay quá nóng hoặc quá lạnh. Liên minh Châu Âu cho bạn quyền tự do chọn lựa.
Dù vậy, bạn có để ý ba điều lệ trên đều có dấu HOA THỊ gắn liền với cùng những chú thích vô ích?
Hãy quen dần với điều đó: Cả châu Âu thích dấu hoa thị để thêm vào những NGOẠI LỆ đối với...
những thỏa thuận phức tạp.
Ba quốc gia sau đây chỉ cho chúng ta thấy những điều lỏng lẻo về đường ranh giới của EU: ,
Na Uy, Iceland và Liechtenstein. Đây không phải là những nước thuộc EU. Nhưng nếu bạn là công dân EU,
bạn có thể sống trong lãnh thổ các nước trên và ngược lại, công dân các nước này có thể sống trong đất nước bạn .
Tại sao? Đổi lại với quyền tự do di chuyển, các nước này phải trả phí thành viên cho Liên Minh Châu Âu
mặc dù không phải là một phần của nó- và đồng thời
phải tuân theo luật của EU.
Đây là Khu vực kinh tế châu Âu (EEA) và có vẻ như là một thỏa thuận tồi tệ,
bởi vì EEA chứ không phải là EU có được một số ngoại lệ trên nhiều lĩnh vực pháp lý
đặc biệt về thủy sản và nông sản – một điều mà những quốc gia như Iceland có vẻ quan tâm khá nhiều
trong việc vận hành theo cách riêng của họ.
Vùng Liên minh Châu Âu và Khu vực kinh tế châu Âu bao phủ phần lớn châu Âu,
với ngoại lệ là Thụy Sĩ, một quốc gia trung lập và cực kì độc lập,
ngoại trừ việc tham gia vào Hiệp ước Schengen.
Nếu bạn đến từ một quốc gia rất coi trọng chủ quyền và kiểm soát biên giới rất nghiêm ngặt,
Hiệp ước Schengen hơi chút giật gân vì đây là thỏa thuận giữa các quốc gia
trong việc "thả lỏng" việc kiểm soát biên giới.
Trong vùng Hiệp ước Schengen, đường biên giới quốc tế giống như thế này: không có hải quan biên giới
cũng như việc kiểm tra hộ chiếu. Bạn có thể đi bộ từ Lisbon đến Tallinn mà không cần chứng minh thư cũng như
không cần phải trả lời câu hỏi, “kinh doanh hay du lịch?”.
Việc Thụy Sĩ là một phần của hiệp ước Schengen nhưng không phải là một phần của EU, có nghĩa là...
các công dân EU có thể đi ngang qua Thụy Sĩ nhưng không thể ở lại đó.
Việc kiểm soát lỏng lẻo đường biên giới không được coi trọng ở một số quốc gia trong EU:
tiêu biểu là Vương quốc Anh và Ireland, muốn khẳng định rằng “đảo quốc phải khác biệt”. Do đó, muốn đến đây,
bạn nên cần một hộ chiếu cùng với một lý do thích hợp.
Sự miễn cưỡng của người Anh trong việc hoàn toàn hợp tác với EU đưa chúng ta đến chủ đề tiếp theo: TIỀN TỆ.
Liên minh Châu Âu có đơn vị tiền tệ riêng, đồng Euro, được sử dụng bởi phần lớn các quốc gia của EU.
Khu vực kinh tế này được gọi là Eurozone. Nếu muốn trở thành một thành viên, một quốc gia...
phải đạt được một số mục tiêu tài chính nhất định; và gian lận về việc này
chắc chắn là một điều mà không ai muốn làm.
Khi đáp ứng các mục tiêu, hầu hết các thành viên không thuộc Eurozone sẽ loại bỏ đồng nội tệ riêng
...theo lợi ích của đồng Euro. Nhưng 3 thành viên: Đan Mạch, Thụy Điển, và dĩ nhiên, Vương quốc Anh,
có những thỏa thuận riệng với EU, để sử dụng nội tệ riêng của họ.
Kì lạ hơn, ngược lại, các quốc gia nhỏ như Andorra, San Marino, Monaco & Vatican
có quyền được in và sử dụng đồng Euro như đơn vị tiền tệ chính thức,
mặc dùng không phải là thành viên của EU.
Tóm lại, đây là bức tranh toàn cảnh: Đây là EU, ban hành pháp luật, nằm trong đó là Eurozone,
dùng chung một đợn vị tiền tệ. Khu vực kinh tế châu Âu là vùng được phép tự do di chuyển ..và...
Hiệp ước Schengen, dành cho những quốc gia nghĩ rằng đường biên giới không cần phải rắc rối.
Như bạn thấy, có những vùng chồng chéo nhau trong khu vực EU,
nhưng chúng ta vẫn chưa thể bàn hết những điều phức tạp trong EU, bởi vì: ĐẾ QUỐC (empire).
Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha vẫn còn giữ các quần đảo từ thời thuộc địa
như đảo Madeira (BĐN) và quần đảo Canary (TBN) ngoài khơi châu Phi cũng như quần đảo Azores
ngoài khơi Đại Tây Dương. Do vậy, các quần đảo trên đều là một phần của Liên Minh Châu Âu.
Thêm một số hòn đảo vào ranh giới của EU không phải là môt vấn đề lớn cho tới khi bạn bàn về nước Pháp:
Vẫn còn giữ rất nhiều lãnh thổ, Bao gồm các một số hòn đảo ở biển Caribbean, đảo Reunion
ở ngoài khơi Madagascar và Guiana thuộc Pháp ở Nam Mỹ. Đây đều thuộc về chủ quyền của Pháp,
dẫn đến việc mở rộng ranh giới của Liên Minh Châu Âu lên đến 1/3 đường kính Trái Đất.
Nói chung, những phần này của Pháp, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha được gọi là “Khu vực ngoài cùng” (outermost regions, OMR)
Đây là hệ quả của việc giữ lại các lãnh thổ cũ từ thời thực dân...
Ngoài ra, còn có Vương quốc Anh, vốn là bậc thầy trong việc duy trì các mối quan hệ phức tạp
đối với các cựu lãnh thổ. Họ không cô đơn trong một lục địa có nhiều “đế chế hùng mạnh”.
Hà Lan và Đan Mạch và Pháp đều có các lãnh thổ hải ngoại:
đó đều không phải là một phần của Liên minh châu Âu. Thay vào đó, rất nhiều *dấu hoa thị* được tạo ra
bởi vì các mối quan hệ phức tạp với Liên minh châu Âu cũng như “mẫu quốc”
khiến cho việc gộp những nơi này thành một nhóm trở nên khó khăn…
Dù vậy…
“Nói chung”, Luật pháp của Liên minh châu Âu không thể áp dụng cho những nơi này, mặc dù phần lớn những người sống ở đó
là công dân của Liên minh châu Âu bởi vì họ đều có quốc tịch của quốc gia mà mình lệ thuộc
Vì vậy, “nói chung”, họ có thể sống bất cứ nơi nào trong khu vực EU mà họ muốn;
nhưng, “nói chung”, những công dân EU khác không thể tự do di chuyển đến những nơi này...
Những điều trên khiến cho những nơi này trở thành một “nhánh” *BÁN CHÍNH THỨC* của Liên minh châu Âu.
Đây có lẽ là phần cuối cùng mà chúng ta đề cập chi tiết mặc dù vẫn còn rất nhiều ngoại lệ rắc rối...
chẳng hạn như: Đảo Man, hay những thành phố tự trị của Tây Ban Nha ở ven biển Bắc Phi (Ceuta, Melilla),
hoặc Gibraltar, thỉnh thoảng tự cho rằng mình là một phần của miền *Đông Nam* nước Anh,
hoặc khu vực ở Hy Lạp mà nó hoàn toàn cấm phụ nữ (núi Athos), hoặc Saba, Bonaire & St.Eustatius
vốn là một phần của Vương quốcHà Lan, và nhưng không phải là một phần của Liên minh châu Âu,
hoặc quần đảo Faroe, nơi mà mỗi công dân Đan Mạch sống ở đó sẽ bị mất quyền công dân EU,
và rất nhiều những ngoại lệ khác…
Những *dấu hoa thị* này không bao giờ kết thúc, nhưng video này phải dừng lại…