Tip:
Highlight text to annotate it
X
Vừa mới phút trước,
chỗ dầu này đã giúp làm một bữa ăn thêm ngon.
Nhưng giờ, nó chỉ là thứ dầu nhớt bẩn.
Chúng ta nên làm gì với nó?
À, dễ nhất là
đổ nó xuống ống thoát;
điều đó làm nó như thể đã biến mất,
nhưng thực sự thì không phải vậy.
Thay vào đó, nó kéo theo những mẩu thức ăn
và những thứ khác,
tạo nên những khối chặn nhớp nháp rất lớn
nó không chỉ chặn ống thoát
mà cả hệ thống thoát nước,
gây ra ngập lụt và ô nhiễm.
Rất nhiều nơi có luật riêng cho việc thải loại mỡ thừa,
nhưng chúng ta có thể đi một bước xa hơn thế.
Thay vì chỉ việc ném nó đi một cách an toàn,
chúng ta có thể biến nó thành thứ gì đó hữu dụng.
Và nếu bạn đang băn khoăn
liệu có ai lại có thể muốn
một đống dầu mỡ bẩn thỉu đã qua sử dụng,
câu trả lời là: dầu sinh học.
Có lẽ bạn đã nghe tới động cơ diesel,
Chúng là nguồn năng lượng của nông trường, thiết bị xây dựng,
các xe tải, xe buýt, tàu thuỷ, tàu hoả, máy phát dự phòng,
và cả một vài loại xe hơi.
Hầu hết các loại nhiên liệu dùng cho các động cơ này
đã được tinh chế từ dầu mỏ,
thứ đến từ xác khủng long đã chết từ xưa
và những hoá thạch cổ đại khác.
Nhưng dầu diesel cũng có thể chuyển hoá từ
những sinh vật chết gần đây hơn,
như cây và động vật.
Dạng nhiên liệu này là cái mà chúng ta vẫn gọi là dầu sinh học.
Dầu sinh học là một nguồn năng lượng sinh học,
làm từ dầu thực vật hoặc mỡ động vật,
nó có thể đốt trong các động cơ diesel thông thường.
Bạn đã đoán đúng,
nó chính là phiên bản sinh học của dầu diesel.
Nó sạch hơn dầu diesel thường,
nên đã có một động lực để sản xuất nó
từ hoa màu như đậu nành.
Ngày nay, việc trồng cây làm nhiên liệu,
thay vì thực phẩm, đi kèm những vấn đề riêng của nó.
Nhưng may thay, chúng ta đã có sẵn lượng dầu mỡ ngay đây.
Chuẩn bị cho việc tái sử dụng dầu ăn thừa
là dễ dàng.
Đầu tiên, hãy để nguội nó xuống bằng nhiệt độ phòng.
Sau đó, chuyển nó tới một dụng cụ chứa sạch.
Bạn có thể dùng những cái bình cũ mà mình có xung quanh,
như bình sữa,
miễn là nó hoàn toàn không có gì bên trong,
sạch sẽ và khô ráo.
Dùng một cái phễu để tránh rơi vãi
và một cái muỗng để lọc ra mọi mẩu vụn thức ăn.
Bạn có thể cho thêm cả mỡ thịt xông khói
và các loại mỡ động vật khác
hoặc dầu mỡ thừa từ thức ăn đóng hộp,
như cá ngừ hay cá đóng hộp,
chỉ cần đảm bảo đó đúng là dầu chứ không phải nước muối.
Vậy, giờ điều tiếp theo là gì khi dầu của bạn đã được đựng an toàn?
À, rất nhiều thành phố có dịch vụ tái chế
sẽ thu nhặt lượng lớn dầu mỡ
từ các nhà hàng và các cơ quan công cộng khác.
Nhưng cũng có những địa điểm
để các cá nhân có thể bỏ các thùng chứa dầu của họ.
Tất cả lượng mỡ này sẽ được tập kết tại một nhà máy chế biến,
nơi nó sẽ được chuyển hoá thành dầu diesel sinh học sử dụng được.
Sự chuyển hoá này diễn ra như thế nào?
Oh, tất cả lượng dầu mỡ mà bạn đóng góp
được làm từ chất béo(lipid) trung tính,
một phân tử glyxêrin liên kết với
ba chuỗi axít-béo.
Để chuyển hoá mỡ thành nhiên liệu,
chúng phản ứng với rượu,
thường là rượu metanol hoặc etanol,
thứ tạo ra chuỗi êste và glyxêrin mạch dài.
Để so sánh, đây là vài phân tử
của nhiên liệu diesel.
Còn bây giờ, đây là các phân tử mà chúng ta tạo ra
bằng cách phá vỡ các lipid trung tính.
Glyxêrin là kẻ khác loại,
nên nó bị loại bỏ ở cuối quá trình.
Nhưng hãy nhìn vào những êste!
Nếu chỉ nhìn sơ qua, cấu trúc của chúng trông rất giống với
những chuỗi hydro-cacbon dài trong dầu diêsel thường.
Và động cơ diesel, với một vài thay đổi nhỏ,
cũng có thể được làm để phun
và đốt những êste này như dầu diesel thông thường.
Úmbala! Diesel sinh học.
Giờ, có thể bạn đang băn khoăn liệu tất cả những việc phức tạp
để tái chế dầu ăn đã qua sử dụng này
có đáng không.
Sau hết, có bao nhiêu năng lượng có thể được tạo ra?
À, nếu thế cả lượng dầu mỡ mà dân New York bỏ đi trong một ngày
được chuyển thành nhiên liệu máy bay,
nó có thể cung cấp năng lượng đủ cho hàng trăm chuyến bay
từ NewYork tới Los Angeles.
Và đừng quên rằng sử dụng dầu thải
thay vì đốt nhiều hơn nhiên liệu hoá thạch
sẽ làm hạn chế tác động tiêu cực tới môi trường.
Tái chế dầu ăn thừa
biến bẩn tưởi thành tốt tươi.
Bằng cách đóng góp một chút,
các cá nhân và doanh nghiệp có thể giúp tạo ra
một nguồn thay thế ổn định cho dầu diesel,
trong khi vẫn bảo vệ môi trường
và giữ gìn thành phố của mình sạch sẽ.
Và điều đó thì khá là suôn sẻ.