Tip:
Highlight text to annotate it
X
Translator: Thien Y Pham Reviewer: hoa luong
Một ngày nọ, Billy đi học
và được cô giáo hỏi
"Bố của con làm nghề gì?"
Billy trả lời, "Dạ bố con chơi piano..
..ở một tiệm hút á phiện ạ".
Nghe xong, cô giáo sửng sốt gọi ngay cho bố mẹ cậu bé và hỏi:
"Tôi nghe Billy nói rằng
ông làm nghề chơi đàn piano
ở trong một tiệm hút á phiện!"
Và người bố trả lời, "Tôi thành thật xin lỗi. Tôi đã nói dối thằng bé
Nhưng làm sao tôi có thể nói với một đứa trẻ mới lên tám
rằng bố của nó là một chính trị gia?"
Bây giờ, về riêng tôi, với tư cách là một chính trị gia - một người đứng trước các bạn,
hay thật sự, một người từng gặp gỡ rất nhiều người không quen biết ở khắp mọi nơi trên thế giới,
bất cứ khi nào tôi nói cho họ biết về tính chất công việc của mình
họ đều nhìn tôi như thể tôi là một con gì đó lai giữa
con rắn, khỉ và kỳ nhông
Sau tất cả những phản ứng của họ, tôi thấy rằng,
thật sự, có điều gì đó không ổn.
Nền dân chủ đã tồn tại và hoàn thiện trong vòng 400 năm trở lại đây
những người đồng sự trong nghi viện, đối với tôi, ở mức độ cá nhân,
đều là những người đáng ngưỡng mộ: họ có học thức cao,
nhiệt huyết và hiểu biết rộng mọi người biết đến, tuy nhiên
cũng cảm thấy thật sự thất vọng.
Những đồng sự mới của tôi trong Nghị Viện khi tôi mới nhậm chức, gồm
bác sỹ gia đình, doanh nhân, giáo sư,
những nhà kinh tế học danh giá, nhà sử học, nhà văn,
và những sĩ quan quân đội - từ đại tá đến thượng sĩ trung đoàn.
Nhưng khi đi dưới những tượng đá kỳ dị dọc đường,
tất cả chúng tôi đều cảm thấy
bản thân mình trở nên bé nhỏ hơn so với chính mình
như thể chúng tôi hoàn toàn bị xem nhẹ.
Và vấn đề này không chỉ xảy ra ở Anh,
mà còn xảy ra ở khắp các nước đang phát triển,
và cả những quốc gia có thu nhập trung bình. Một ví dụ, ở Jamaica,
hãy nhìn những thành viên trong Nghị Viện ở Jamaica,
khi gặp họ, bạn nhận thấy họ đều là những
học giả Rhodes, từng học ở Harvard hay Princeton,
nhưng khi bạn đi đến vùng trung tâm ở Kingston,
bạn sẽ thấy một trong những cảnh tượng tồi tệ nhất, mà bạn có thể thấy
ở bất kỳ quốc gia -có-mức-thu-nhập-trung-bình nào trên thế giới:
một quang cảnh buồn thảm, ảm đạm
với những toàn nhà bị cháy hoặc một nửa bị bỏ hoang.
Hiện tượng này tồn tại suốt 30 năm qua. Và vào năm 1979, 1980, trong đợt chuyển giao quyền lực
giữa một nhà lãnh đạo người Jamica
(con trai một vị học giả Rohdes và một luật sư cấp cao) với
một người có học vị tiến sĩ ở Harvard,
hơn 800 người bị giết trên đường
trong một cuộc bạo động do sử dụng chất kích thích.
Tuy nhiên, 10 năm về trước, chế độ dân chủ dường như
đã hứa một điều phi thường. George W.Bush
trong bài diễn văn "State of the Union" của mình, năm 2003,
tuyên bố rằng nền dân chủ sẽ đánh bại
tất cả những điều tệ hại trên thế giới. Ông nói,
vì chính phủ của chế độ dân chủ tôn trọng nhân dân của họ,
và tôn trọng những đất nước láng giềng, nên sự tự do ấy sẽ mang lại hòa bình.
Những học giả danh tiếng lúc đó cũng cho rằng
nền dân chủ đem lại những lợi ích phi thường:
mang lại sự thịnh vượng, an toàn,
dập tắt bạo động liên quan đến khác biệt tôn giáo
và bảo đảm rằng các quốc gia sẽ không bao giờ nuôi dưỡng hay chứa chấp những phần tử khủng bố.
Nhưng sau đó, có những thay đổi gì đã xảy ra?
Những gì chúng ta thấy, là sự thành lập hệ thống chính phủ dân chủ
không hề mang bất kỳ lợi ích nào nêu trên
- ví dụ ở những nơi như Irag và Afganistan.
Ở Afghanistan, không phải chỉ có một hay hai cuộc bầu cử,
mà có tổng cộng đến ba cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội.
Và chúng ta nhận được những gì?
Liệu chúng ta có nhận được một xã hội thịnh vượng, một hệ thống luật pháp vững chắc
và nền an ninh tốt? Không. Những gì chúng ta thấy ở Afghanistan,
là một bộ máy tư pháp yếu đuối và tham nhũng,
một xã hội thiếu tôn trọng quyền công dân, vô cùng kém hiệu quả,
một hệ thống truyền thông
một chính phủ cực kỳ không được lòng nhân dân
suy đồi bởi tham nhũng
và một nền an ninh vô cùng tệ hại,
Ở Pakistan, ở những vùng sub-Saharan Africa (những vùng phía nam sa mạc Sahara, Châu Phi)
một lần nữa, bạn có thể nhận thấy, nền dân chủ, cùng việc bầu cử,
vẫn tồn tại song song với bộ máy chính quyền tham nhũng,
và các tiểu *** bạo động.
Tôi nhớ mình từng có một cuộc đối thoại cộng đồng những người,
tiêu biểu như ở Irag
họ hỏi tôi rằng
có khi nào, cuộc bạo loạn đang xảy ra ở chỗ chúng tôi đây,
là báo hiệu cho sự xuất hiện một chế độ dân chủ mới?
( trong cuộc bạo loạn, đám đông đã lục tung tòa nhà hội đồng tỉnh)
Tôi nhận thấy, điều tương tự cũng xảy ra
ở hầu như mọi quốc gia trung bình hoặc đang phát triển, mà tôi từng đến,
và ở một mức độ nào đó, điều này cũng đúng với chúng ta.
Vậy, đâu là câu trả lời cho điều này?
Chẳng lẽ, câu trả lời là, hãy từ bỏ ý định về nền dân chủ đi !?
Đương nhiên là không. Sẽ thật ngu xuẩn
nếu chúng ta, một lần nữa, đâm đầu vào thể loại chính phủ
mà chúng ta từng có như ở Irag và Afghanistan;
hay nếu chúng ta bất ngờ nhận thấy mình
đang áp dụng
bất kỳ hình thức nào khác ngoài nền dân chủ.
Bất kỳ hình thức nào khác nền dân chủ, đều sẽ đi ngược những giá trị của chúng ta,
đều sẽ đi ngược với mong muốn của loài người
cũng như đi ngược với lợi ích của tất cả chúng ta.
Tôi nhớ rằng, ở Irag, có một giai đoạn,
chúng tôi cảm thấy nên hoãn việc áp dụng nền dân chủ.
Giai đoạn đó, chúng tôi nhận thấy,
rằng những cuộc bầu cử, nếu được tổ chức quá sớm, khi thời điểm chưa chín mùi,
sẽ dẫn đến bạo động liên quan đến khác biệt tôn giáo và cổ vũ các phần tử cực đoan - như những gì diễn ra ở Bosnia.
cho nên, vào năm 2003, ở Irag, chúng tôi quyết định,
không tổ chức bầu cử trong vòng 2 năm, và đầu tư vào việc
giáo dục, cũng như vào sự dân chủ hóa.
Kết quả chúng tôi có được, là một đám đông tụ tập ngoài văn phòng làm việc của tôi,
thật ra đây là một tấm hình được chụp ở Libya, nhưng
ở Irag cũng tương tự
đám đông tụ tập ở ngoài và la hét đòi những cuộc bầu cử
chúng tôi đi ra và hỏi, "Có điều gì không ổn
với hồi đồng chính quyền lâm thời?
hay với những người mà chúng tôi chọn?
Chúng tôi đã chọn một lãnh tụ Hồi giáo Sunni, cũng như một lãnh tụ Hồi giáo Shiite
có cả nhóm 7 người - gồm tộc trưởng của 7 bộ lạc lớn,
có người đạo Thiên Chúa, có Sabian,
có đại biểu là phụ nữ, tóm lại, có đầy đủ mọi đảng phái trong hội đồng này,
vậy có gì không ổn với những người mà chúng tôi chọn?
Đám đông trả lời, rằng vấn đề không nằm ở những người các ông chọn
mà ở việc các ông đã chọn họ."
Ở Afghanistan, nước họ
thậm chí những vùng sâu vùng xa nhất,
tôi chưa từng gặp bất kỳ người nào không muốn có tiếng nói trong việc lựa chọn người sẽ cai trị đất nước họ.
Thậm chí ở những nơi xa xôi nhất, tôi cũng chưa hề gặp một dân làng nào
không muốn có quyền bầu cử.
Nên chúng ta phải thừa nhận rằng
bất chấp những số liệu không đáng tin cậy, rằng
84% người Anh cảm thấy hệ thống chính trị đang đổ vỡ
bất chấp rằng ở Irag, chúng tôi đã chưng cầu dân ý
năm 2003, và hỏi mọi người, rằng họ mong muốn hệ thống chính trị nào
và câu trả lời là
70% chọn nước Mỹ
5% chọn Pháp
3% chọn Anh
và gần 40% chọn Dubai
(đất nước giàu có này không theo hệ thống dân chủ, mà theo chế độ quân chủ)
Bất chấp những điều trên, chế độ dân chủ vẫn là
cái chúng ta phải tranh đấu để đạt được.
Nhưng để làm được điều đó, chúng ta phải thoát khỏi những tranh cãi
cho rằng nền dân chủ quan trọng
do những lợi ích nó mang lại.
Tương tự, ta phải thoát khỏi cảm giác, rằng
quyền con người quan trọng, vì những lợi ích nó mang lại.
hay, nữ quyền quan trọng, bởi vì những lợi ích nó mang lại.
Vì sao chúng ta phải thoát khỏi những tranh luận trên?
Vì chúng rất nguy hiểm. Nếu chúng ta bắt đầu nói rằng
tra tấn là sai, bởi vì nó không giúp ta lấy được thông tin tốt ,
hay nếu ta nói, bạn cần nữ quyền
bởi vì nó thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế bằng cách làm tăng lực lượng nhân công lên gấp hai lần
khi đó, bạn để mình rơi vào tình trạng,
ví như, chính phủ Bắc Hàn trở mặt và nói, "Thật ra,
hiện tại chúng tôi đang lấy được rất nhiều thông tin hữu ích,
bằng cách tra tấn", hay,
chính phủ Saudi Arabia nói, " Tốc độ tăng trưởng kinh tế của chúng tôi
đang rất tốt, cảm ơn rất nhiều,
tốt hơn cả đất nước của bạn,
nên có lẽ chúng tôi không cần áp dụng nữ quyền làm gì."
Cho nên, đừng nghĩ về chế độ dân chủ, như một công cụ để đạt được một thứ gì
Lựa chọn chể độ dân chủ, không phải vì những gì nó mang lại.
Vấn đề không nằm ở chỗ, rằng chế độ dân chủ mang lại
hệ thống luật pháp hợp lý, hiệu quả.
không nằm ở chỗ rằng hệ thống dân chủ mang lại hòa bình cho đất nước, hoặc giúp duy trì hòa bình với các nước láng giềng,
mà vấn đề nằm ở chỗ: nền dân chủ là một lẽ tự nhiên.
Dân chủ quan trọng, vì nó phản ánh sự bình đẳng,
quyền tự do, chân giá trị,
chân giá trị của mỗi cái thể, rằng mỗi người
cần có quyền bầu cử, quyền lên tiếng như nhau
trong việc bầu chọn chính phủ.
Nhưng nếu chúng ta thật sự sẽ làm nền dân chủ trở nên mạnh mẽ lại
nếu chúng ta đã sẵn sàng hồi sinh nó, ta cần phải để hết tâm trí
vào một công trình chung giữa nhân dân và các lãnh đạo chính trị.
Dân chủ không đơn giản chỉ là một vấn đề về kết cấu thể chế
mà là một tâm thái, một hoạt động.
được cấu thành từ sự Trung Thực.
Khi tôi kết thúc buổi nói chuyện này, tôi sẽ tham dự một buổi nói chuyện trên radio
có tên gọi: "Any Questions" - Bất Kì Câu Hỏi Nào, và điều bạn sẽ nhận thấy
là các chính trị gia trong những chương trình radio như thế này
sẽ không bao giờ nói rằng, họ không biết câu trả lời cho câu hỏi của bạn,
dù bạn hỏi bất kỳ câu hỏi gì
Nếu bản hỏi về sự giảm thuế cho những người độc thân phải nuôi con, về tương lai của chim cánh cụt,
về Nam Cực, về liệu rằng
sự phát triển ở Chongqing có đóng góp
cho sự phát triển lâu bền trong việc kiểm soát lượng carbon,
và chúng tôi sẽ có câu trả lời cho bạn.
Chúng tôi cần ngưng giả vờ rằng chúng tôi
là những con người toàn năng
Chính trị gia đôi khi cũng cần học cách nói rằng
có những cái cử tri muốn, hoặc những cái chúng tôi đã hứa
sẽ làm cho các bạn,
có thể chúng tôi không làm được
hoặc chúng tôi nghĩ không nên làm.
Và việc thứ hai chúng tôi cần làm, là tin vào
sự kỳ diệu của xã hội.
Xã hội chúng ta chưa bao giờ quá thông thái, toàn diện,
chưa bao giờ thật mạnh mẽ, thành công
chưa bao giờ biết quá nhiều, quan tâm quá mức,
hay ham muốn làm điều gì đó quá mức, và đó là tài năng của địa phương đó
Một trong những lý do vì sao chúng ta ngừng sử dụng
những đại sảnh trong lâu đài như thế này
- những đại sảnh với hình ảnh vua chúa được phong tước
trạm trổ trên trần nhà
trong khi toàn bộ vở kịch diễn ra thật sự ở ngoài đời
là hình ảnh Đức vua của nước Anh bi chém đầu,
một trong những lý do, vì sao chúng ta thay thế những nơi như thế này, với những ngai vàng kia
bằng những tòa thị chính, là: chúng ta đang đổi mới mỗi ngày một nhiều hơn,
để tận dụng nhiều hơn một nguồn tài nguyên sẵn có, là khả năng của loài người chúng ta.
Ở mỗi quốc gia khác nhau, điều này sẽ mang một ý nghĩa khác nhau.
Ở Anh, điều này có thể có nghĩa là, nhìn vào và
học hỏi từ người Pháp,
bầu cử thị trưởng trực tiếp từ hệ thống
công xã (như của Pháp).
Ở Afghanistan, có thể có nghĩa là, thay vì tập trung
vào những cuộc bầu cử tổng thống hoặc quốc hội,
chúng ta lẽ ra nên để việc bầu cử
được diễn ra trực tiếp
ở phạm vi quận huyện, và để nhân dân bầu cử chính quyền địa phương.
Nhưng để bất kỳ một trong những điều trên trở nên hiệu quả,
thì sự trung thực, cũng như nền dân chủ ở địa phương,
là điều không chỉ mỗi chính trị gia phải thực hiện,
mà người dân cũng phải thực hiện.
Để chính trị gia trung thực, công chúng cần chấp nhận họ trung thực.
và giới truyền thông - là trung gian giữa công chúng và lãnh tụ,
cần phải cho những chính trị gia có cơ hội được trung thực.
Nếu một nền dân chủ ở một vùng thành công, thì đó là do mỗi công dân
đã tích cực tham gia và tìm hiểu cũng như được công khai cho biết thông tin.
Nói cách khác, để nền dân chủ được tái thiết,
mạnh mẽ và tốt đẹp trở lại,
thì không chỉ có công chúng là người cần phải
học cách tin tưởng vào những nhà cầm quyền của họ,
mà những nhà cầm quyền, cũng phải học cách tin tưởng vào công chúng.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay)