Tip:
Highlight text to annotate it
X
Điều tôi muốn chia sẻ với các bạn trong video này là tìm hiểu xem là thế nào mà
sự mất cân bằng thương mại, trong lý thuyết, nên được giải quyết bởi những
đồng tiền nổi tự do.
Giả sử ta đang ở thời điểm bắt đầu,
như là chúng ta đã làm với video trước, rằng tỉ lệ đổi tiền giữa
đồng quan của Trung Quốc với đồng đô la Mỹ là 10:1.
Chúng ta có 10 quan.
Thế thì với lần trước, mọi người buôn bán những đồng này, họ
đổi 10 quan để lấy 1 đô la Mỹ.
Và, khi tôi nói là đô la, thì tôi hàm ý đó là đô la
Mỹ.
Bây giờ, xét hai thương nhân ở mỗi
nước, hoặc là mỗi thương nhân ở mỗi nước.
Bắt đầu với anh thương nhân Trung Quốc.
Anh này sản xuất búp bê.
Và để có lợi nhuận, anh ta quyết định bán
mỗi búp bê với giá 10 quan.
Nếu như anh ta có thể bán được số tiền tương đương với 10 quan ở
Mỹ, và chúng ta sẽ không đề cập tới vận chuyển và
loại tiền nào chúng sẽ sẽ phải thanh toán trong trường hợp đó
hay là anh ta phải thanh toán những khoản cần thiết.
Có thể là ngay cả người vận chuyển qua biển Thái Bình Dương
cũng thuê người Trung Quốc để làm.
Thế thì họ cần được trả công bằng quan.
Và, rõ là đa số chi phí để trả cho
sản xuất búp bê
và trả cho công nhân là bằng quan.
Tiền thuê vị trí cho công ty, hay là tiền thuê nhà của chính anh ấy
cũng cần được trả bằng quan.
Thì thế anh ta sẽ muốn bán mỗi con búp bê với giá 10 quan.
Và ở tỉ giá niêm yết hiện tại thì là tương đương với 1 đô la.
Bây giờ, bên bờ Thái Bình Dương bên này,
chúng ta sẽ xét tới nước Mỹ.
Chúng ta có một anh chàng thương nhân người Mỹ ở đây,
anh ta sản xuất soda, hay là sản xuất coca cola để xuất khẩu.
Để tôi vẽ hình một lon coca cola.
Và tương tự như anh chàng Trung Quốc, anh ta muốn bán sản phẩm
của anh ta ở nước ngoài mà tương đương với 1 đô la, để nó
có thể thanh toán chi phí vận chuyển, sản xuất, và
nước siro ngô nhiều đường, tóm lại là tất cả chi phí cần thiết.
Vậy anh ta cần bán với giá 1 đô la.
Và một lần nữa, anh ta quan tâm tới đô la.
Bởi vì anh ta cần trả tiền thế chấp bằng đô la.
Công nhân của anh ta muốn được trả bằng đô la.
Có thể là những người vẫn chuyển mà anh ta thuê, cũng muốn được trả bằng đô la.
Và đó là lý do sao mà hai anh này muốn đổi tiền sang tiền mà anh ta cần.
Bây giờ, ở mức tỉ giá này, giả sử là
có nhu cầu cần mua 100 búp bê ở Mỹ.
Anh chàng này xuất khẩu.
Và anh này cũng thế.
Chúng ta làm cho tình huống trở nên cực kỳ đơn giản.
Chỉ quan tâm tới xuất khẩu mà thôi.
Và ở tại tỉ giá hiện tại--và tôi sẽ làm thế đối đối với cả hai--
đối với anh chàng bán búp bê, có nhu cầu là 100 búp bê
ở Mỹ.
Và điều đó nghĩa là gì?
Nó nghĩa là nếu anh ta có thể bán mỗi búp bê với giá 1 đô la,
tương đương với 10 quan, thì có nghĩa là có khoảng 100 người
ở một thời điểm nào đó, giả sử là trong một năm, hay một tháng, mà họ muốn
mua những con búp bê này với giá là 1 đô.
Và cũng như thế, với tỉ giá này, ở
TQ, 50 người sẵn sáng mua những lon coca cola này.
Và với tỉ giá hiện tại, nhu cầu
là 50 lon ở TQ.
Rõ ràng, đây là một con số nhỏ một cách kỳ cục.
Nhưng chúng ta đang đơn giản hóa vấn đề
để giúp chúng ta nhìn được cái ý tưởng chính ở đây.
Để tôi viết cái tỉ giá hiện tại luôn.
Thế thì anh chàng này bán ở TQ, và anh ta muốn có được 1 đô la cho mỗi lon coca
với tỉ giá hiện tại thì nó tương đương với 10 quan.
Thế thì nếu anh ta có một đại lý ở TQ, hoặc là một nhà phân phối ở TQ
bán mỗi lon này với giá 10 quan,
và hiện tại thì nhu cầu ở TQ là 50 lon.
Thế thì, điều gì sẽ xảy ra ở đây?
Tôi nghĩ là bạn đều nhận thấy một sự
mất cân bằng thương mại đang được hình thành.
Thế thì chuyện gì sẽ xảy ra?
Anh chàng này, anh ta muốn bán và đổi tiền,
và anh chàng này cũng thế.
Thế thì điều gì sẽ xảy ra ở giai đoạn này, anh chàng TQ này
sẽ chuyển 100 búp bê qua Mỹ.
Để tôi ghi xuống.
Đây là TQ.
Đây là Mỹ,
và chuyện gì sẽ xảy ra ở Mỹ.
Thế thì, người Mỹ sẽ mua và trả tiền lại cho anh chàng TQ, nhớ là anh ta
đang bán ở bên Mỹ,
Và cứ 10 quan thì là 1 đô la.
Thế thì mỗi búp bê, anh ta sẽ bán dc với giá 1 đô la.
Và anh ta sẽ thu về được 100 đô la.
Anh ta sẽ mang về 100 đô la cho số búp bê của anh ta.
Và rồi khi mà anh ta nhận dc 100 đô la, anh ta sẽ
muốn đổi nó sang thành quan.
Thế thì anh ta sẽ muốn đổi 100 đô la sang thành quan.
Và rồi đây là điều sẽ xảy tới với anh chàng này.
Giả sử là chỉ có 2 người tham gia trao đổi ngoại tệ
giữa TQ và Mỹ, chỉ là cho một ví dụ cực kỳ đơn giản
để cho chúng ta dễ hình dung.
Thế thì bây giờ điều gì sẽ xảy ra ở phía bên
phải bên này.
Anh chàng này cũng vận chuyển 50 lon coca sáng TQ.
Anh ta vận chuyển 50 lon sang TQ
từ Mỹ.
Và đổi lại anh ta được gì?
Hèm, nó được bán bởi nhà phân phối TQ
cho nên họ sẽ trả anh ta bằng quan.
Với mỗi lon, ở tỉ giá hiện tại, hay là
với giá thành hiện tại, thì nó sẽ là 10 quan một lon.
Khi anh ta đổi ngược lại, anh ta sẽ
nhận được 10 quan cho một lon.
Vậy 10 quan nhân với 50 sẽ là 500 quan.
500 quan là số tiền mà anh ta sẽ nhận dc.
Và rồi, anh ta cũng muốn đổi nó-- để tôi viết cái này xuống
dùng một màu khác, chỉ để cho nó dễ nhìn.
Thế thì anh ta sẽ muốn đổi nó sang đô la, bởi vì anh ta phải trả
chi phí trang trải của anh ta bằng đô la, 500 quan của anh ta-- Bây giờ,
tỉ giá mà anh ta muốn là gì, mục tiêu của anh ta là gì?
Để chi trả chi phí, anh ta cần phải đổi được với tỉ giá 10:1
.Thế thì 500 quan sẽ thành 50 đô la.
Để tôi nói rõ điều này.
Anh chàng này nghĩ rằng anh ta sẽ nhận được 10 quan cho mỗi đô la.
Và anh ta muốn đổi 100 đô la của anh ta sang thành 1000 quan.
Đê tôi viết nó ở đây.
1000 quan.
Tôi đáng ra nên viết nó ở đây.
Thế thì chuyện là thế nào?
Nếu chỉ có hai người này trao đổi với nhau,
ở thời điểm này, thì sẽ như thế nào?
Hèm, rõ ràng, anh chàng này chuyển nhiều giá trị sang
Mỹ hơn là anh chàng này chuyển sang TQ.
Rõ là có một sự bất cân bằng thương mại.
Nếu như bạn xét tới đồng đô la, thì anh chàng này
chuyển hàng trị giá 100 đô la sàng Mỹ. Anh chàng này chỉ chyển
trị giá 50 đô la sang TQ mà thôi.
Thế thì có một sự chênh lệch thương mại là 50 đô la.
TQ chuyển 50 đô la nhiều hơn so với Mỹ. Thế thì, hay nói một cách khác
nếu bạn xét tới đồng quan, nó sẽ là
một sự chênh lệch thương mại là 500 quan.
Và bởi vì điều đó, anh chàng này muốn đổi nhiều
đô la sang quan hơn là anh chàng này muốn đổi
ngược lại.
Để ý là có nhiều nhu cầu về quan hơn là đô la.
Thế thì điều gì sẽ xảy ra, đặc biệt là khi mà chỉ có
hai người tham gia trao đổi?
Nếu chỉ có hai người, thì anh chàng này
sẽ nói, tôi có 10 quan,
tôi muốn đổi sang đô la.
Nó lại rất là giống ở trong video trước.
Và rõ là sẽ có nhiều người tham gia hơn nữa trong thực tế.
Nhưng anh chàng này có nhiều tiền cần đổi hơn anh chàng này.
Thực ra, nếu mà chỉ có hai người
anh ta sẽ chẳng thế đổi hết được tiền
sang quan.
Bởi vì chỉ có 500 quan hiện có trên thị trường.
Anh chàng này nghĩ là anh ta có thể thu lại được 1000 quan.
Và rõ là nếu giá quan tăng, như
là điều mà chúng ta đã xem trong video trước,
sẽ có nhiều người muốn đổi quan sang đô la, hoặc là sẽ ít
người muốn đổi đô la sang quan.
Thế thì chúng ta có thể xét hết những điều này.
Nhưng tôi muốn nghĩ xem làm cách nào mà
điều này lại có thể giải quyết được sự mất cân bằng thương mại.
Thế thì chúng ta có một tình huống thế này, với
nhiều nhu cầu về quan hơn là đô la.
Có nhu cầu là 1000 quan ở đây.
Nhưng chỉ có 500 quan được mang ra bán.
Hay là bạn có thể xét theo cách khác.
Chỉ có nhu cầu là 50 đô la.
Nhưng có tận 100 đô la mang ra bán.
Cả hai cách thì đều cho ta thấy một sự bất cân bằng.
Thế thì sao?
Phụ thuộc vào cách bạn nhìn vấn đề,
bạn có thể nói là giá của đô la
sẽ giảm.
Hoặc cũng có thể nói là giá của quan sẽ tăng.
Và lại giống như là trong video trước.
Anh chàng này sẽ muốn bán một vài đồng quan trước.
Và anh ta nhận ra là có ai đó thực sự đang rất cần
mua quan.
Và rồi anh ta sẽ không bán với giá cũ nữa, mà sẽ tăng lên
là mỗi đô la
thì chỉ lấy được 9 quan thôi.
Và sau đó thì lại thách giá thêm là 1 đô la đổi lấy 8
quan.
Và anh ta cứ tiếp tục thách giá lên.
Anh ta sẽ tiếp tục đề nghị ít quan hơn
cho mỗi đô la.
Và giả sữ là điều này xảy ra một thời gian.
Và tôi rất muốn tìm hiểu về sự mất cân bằng thương mại ở đây.
Giả sự tại một thời điểm nào đó--và, rõ ràng, giả sử nhiều
người hơn nữa tham gia vào thị trường.
Thế thì cuối cùng thì, nó trở nên rõ ràng.
Bời vì, ngay bây giờ, là ko đủ
quan cho anh chàng này.
Nhưng như bạn thấy, giá của quan sẽ tăng lên.
Thế thì sau đó, bởi vì sự mất cân bằng này,
nhiều người lại muốn đổi đô la sang quan hơn là
quan sang đô la, giá trị tiền tệ sẽ thay đổi.
Thế thì bạn có thể tưởng tượng--và tôi chỉ cho một vài con số
tượng trưng ở đây-- nếu mà quan trở nên đắt hơn.
Lúc đầu là 10 quan đổi 1 đô la, bầy giờ có thể
là 8 quan đổi 1 đô la.
Thế thì đây là điểm mà chúng ta đạt tới.
Bởi vì sự mất cân bằng cung cầu ở ngay đây,
8 quan cho một đô la.
Bây giờ, thực tế ở đây là gì?
Anh chàng ở đây cần bán búp bê của anh ta để lấy 10 quan,
mà giá trị lúc đầu tương đương với 1 đô la.
Nhưng bây giờ, anh ta cần bao nhiều quan cho mỗi búp bê?
Anh ta vẫn cần 10 quan cho mỗi búp bê, để có thể sinh lãi.
Tỉ giá giờ là 8 quan ăn một đô.
Thế thì anh ta sẽ phải thay đổi giá trị mỗi búp bê. Búp bê của anh ta,
ở Mỹ bây giờ, khi mà giá quan đang được ưa chuộng
lúc trước là 10 quan.
Và giờ, chúng ta có 1 đô la ăn 8 quan.
Khử quan ở đây.
Đây chỉ là một cái tỉ lệ thức đơn giản
mà bạn có thể đã học trong hóa học.
10 chi ta sẽ là?
5/4
tức là 1.25 đô la
Để ý là giá búp bê đã tăng lên ở Mỹ
theo đồng đô la
Và hãy nghĩ về việc xảy ra với coca
ở đây
Anh ta cần thu về 1 đô cho mỗi lon
Và giơ với tỉ giá này
Để tôi biểu diễn ngược lại, bởi vì chúng ta cần phải khử
đô la.
Chúng ta có 8 quan đổi lấy 1 đô la
khử đô la.
8 nhân 1
Vậy anh ta chỉ cần bán với giá 8 quan 1 lon.
Để ý, không ai trong số hai anh chàng nay thay đổi giá khi xét tới
tiền ở nước anh ta.
Không thay đổi tí nào.
Nhưng vì sự thay đổi của tiền tệ, bởi vì đồng quan
đã đắt hơn, sản phẩm sản xuất ở TQ giờ
đắt hơn khi bán bằng đồng đô la.
Và sản phẩm sản xuất ở Mỹ thì giờ
rẻ hơn khi bán bằng quan.
Thế thì?
Sẽ thế nào đây?
Tại 1 đô la, người Mỹ muốn mua 100 búp bê,
tại Mỹ.
Nhưng giờ giá đã lên 1.25 đô la, thế thì
sẽ chỉ có khoảng 50 con búp bê được yêu cầu
ở Mỹ.
Và xét anh chàng này ở đây.
Bởi vì trước đây có 50 lon yêu cầu từ công ty anh ta ở TQ
với giá là 10 quan một lon.
Nhưng giờ giá rẻ xuống còn có 8 quan,
chúng ta có thể tưởng tượng là sẽ có nhiều người muốn mua hơn,
giả sử là hiện tại có nhu cầu là 50 búp bê
và bởi vì bây giờ giá của anh chàng này đã giảm, thay vì
có nhu cầu là 50 lon, có thể giờ nhu cầu là
tôi cho đại khái là 80 lon đi.
Giả sử giờ nhu cầu là 80 lon.
Thế thì điều gì sẽ xảy ra đối với sự mất cân bằng trong thương mại.
Trước đây, khi xét trên bất kỳ một trong hai tiền tệ, chúng ta mua nhiều
búp bê, nếu bạn xét từ góc nhìn của người Mỹ,
là bán được ít coca hơn.
Nhưng giờ, chúng ta mua búp bê ít hơn, bởi vì
nó đắt hơn ở Mỹ.
Và giờ chúng ta bán nhiều coca hơn.
Thế thì tôi cũng ko biết là cụ thể nó như thế nào.
Tôi sẽ để bạn tự suy nghĩ.
Nhưng khi mà một tiền tệ tăng giá đối với đồng tiền của các nước mà
xuất khẩu tới, nhu cầu đối với lượng xuất khẩu từ các nước đó
sẽ giảm xuống, như là đối với búp bê trong trường hợp này.
Và ở phía bên kia thì khi mà một đồng tiền rẻ đi so với đồng tiền của nước mà xuất khẩu tới
thì nhu cầu
cho việc xuất khẩu sẽ tăng lên.
Bởi vì, đối với đồng tiền khác, nó sẽ có vẻ rẻ hơn.
Và cuối cùng thì, bạn sẽ
đạt được một kiểu gì đó của cán cân thương mại.