Tip:
Highlight text to annotate it
X
Dịch bởi Handhome.net (do An Nguyễn, Hạnh Nguyễn thực hiện)
Tôi là một người vô cùng may mắn về nhiều mặt
như công việc kiến trúc, gia đình...
Nhưng bản thân tôi luôn giữ tinh thần cầu tiến
nên tôi cảm thấy rất khó để nghỉ ngơi
trong khi mình được trao nhiều cơ hội như vậy.
Từ nhỏ tôi đã luôn hứng thú với những tòa cao ốc
hay những vật chuyển động, đầu máy xe lửa chẳng hạn.
Tôi sẵn sàng đứng hàng giờ để đợi một chiếc xe lửa đi ngang qua.
Đó là một đầu máy đặc biệt có gắn biển tên.
Đoàn tàu đó khá tuyệt,
và bạn đang kiên nhẫn chờ đợi một điều thực sự đặc biệt.
Những chiếc xe hơi cũng luôn có sức hút riêng.
Và cả người nghệ sĩ cũng thế.
Chẳng hạn như lúc nhỏ khi tôi còn ở Manchester, tôi luôn vô thức bị thu hút bởi những thứ sặc sỡ.
Đó có thể là tạp chí ra hàng tuần Eagle với những bản vẽ chi tiết máy trong mô hình 3D,
hay tất cả những thứ chuyển động hoặc có gắn động cơ.
Có lẽ tất cả những thứ thu hút những người theo chủ nghĩa vị lai ở Ý đầu thế kỷ 21
và những thứ theo nhiều cách truyền cảm hứng đến các kiến trúc sư,
ví dụ như Le Corbusier,
đều có liên quan đến máy bay và có nhiều người đã để lại nhiều tư liệu về vấn đề này.
Tôi tìm thấy một cuốn sách của ông ấy trong thư viện địa phương
"Towards the New Architecture" (1923).
Nhưng nó chỉ đơn giản so sánh kiến trúc cổ điển với thủy phi cơ.
Hồi nhỏ tôi nhớ mình thường vẽ và rất mê máy móc, mê tốc độ.
[PV] Từ nhỏ ngài đã ham mê sách đến thế, vậy ngài thấy ở chúng có điều gì mà thế giới thực lại không có?
Những cuốn sách thực sự là một thế giới hào nhoáng hướng tới một nền kiến trúc mới.
Đó có thể là cuốn "Nature of Materials" của Henry-Russell Hitchcock
hoặc bản sao 1950 của tạp chí Architectural Review
với quang cảnh vùng Nam Mỹ và công trình ở Scandinavia.
Tôi đã vượt qua tất cả mặc dù thời điểm đó công việc của tôi chưa liên quan gì đến kiến trúc
vì tôi bỏ học lúc 16 tuổi.
Sau đó tôi tham gia nghĩa vụ hai năm.
Và tôi như một "sợi chỉ xuyên qua" nhiều thế giới khác nhau
thế giới của riêng tôi
xoay quanh việc phác họa, mơ ước, đam mê
và phấn khích với mọi thứ không liên quan đến công việc hiện tại.
Bạn thử hình dung việc khám phá mình có tố chất kiến trúc sư
học tập theo đuổi nó, tìm ngôi trường, xưởng kiến trúc thích hợp.
Đó sẽ không đơn thuần là công việc nữa.
Làm việc chỉ là cách bạn kiếm tiền nuôi gia đình.
Cảm giác tìm ra được niềm đam mê thực sự
khiến tôi sẵn sàng trả tiền để đạt được nó,
và tôi đã làm thế thật.
[PV] Xin mạn phép hỏi ngài thêm về thời thơ ấu,
cá nhân tôi rất thích đá bóng, chơi thể thao nhiều.
Với ngài tôi không rõ, có vẻ như ngài luôn chìm trong thế giới của riêng mình.
Có phải do chúng thực sự kì thú hay đó là nơi để ngài thoát khỏi thực tại?
Tôi chưa từng nghĩ về việc chạy trốn khỏi thực tại.
Thế giới quanh tôi mang dáng dấp của vùng ngoại ô công nghiệp của Manchester.
Tôi thích đạp xe khám phá vùng ngoại ô và những ngôi nhà kiểu truyền thống.
Mặc dù có thể lúc đó tôi chưa thực sự quan tâm đến nó.
Điều đó cũng hợp lý thôi.
Tôi luôn đứng ngoài những môn thể thao đồng đội.
Môn thể thao ưa thích nhất của tôi là trượt tuyết xuyên quốc gia.
Khoảng 20 năm nay tôi vẫn tham gia cuộc đua hàng năm cùng 11 hay 12 ngàn người
hoặc là đua xe đạp cùng một nhóm bạn.
Đó đều là các hoạt động xã hội.
Nhưng hầu hết những chuyến đạp xe của tôi khá cô độc.
Và tôi cũng nhận ra đó là một liệu pháp để thư giãn
bất luận mối quan hệ giữa bản thân với máy móc, trượt tuyết hay đạp xe.
Và tôi dùng những giây phút ấy để suy nghĩ
một mặt đó là sự giải thoát, mặt khác đó là thay đổi bầu không khí
ngoài ra nó cũng như một cách để khám phá bản thân khi tôi có thời gian
bởi vì phần lớn thời gian tôi ở bên nhóm làm việc của mình
và gặp gỡ nhiều người thú vị có tố chất phù hợp với công trình.
Tôi nhận ra đối thoại là trung tâm của quá trình thiết kế.
Tôi bắt đầu bay với tàu lượn hiệu suất cao sử dụng năng lượng mặt trời.
Loại máy bay ở khoảng cách lớn với tốc độ cao
mà không sử dụng động cơ
hoàn toàn sử dụng năng lượng mặt trời tinh khiết.
Và tôi tiếp tục lái thử nghiệm khoảng 75 loại máy bay, trực thăng khác nhau.
Tôi nhìn thấy một mối liên hệ rất chặt chẽ
giữa hội họa, điêu khắc, kiến trúc, thiết kế, máy bay, xe hơi, xe lửa.
Đó là một thế giới thống nhất.
Có thể sau đó, theo thời gian, tôi dần trở thành...
...tôi dần nhận ra quan hệ mật thiết giữa từng tòa nhà riêng lẻ với cơ sở hạ tầng,
cơ sở hạ tầng của nơi công cộng, vận tải, cầu đường, trạm trung chuyển.
Nói chung chúng giống như một loại “keo dán đô thị” kết nối các công trình độc lập
Tôi không chỉ ham mê kiến trúc, nó là động lực lớn của tôi.
Nhưng quy hoạch tổng thể, ý tưởng còn quan trọng hơn nhiều.
Ý tôi là chặng đường từ Đan Mạch đến đây sẽ trở thành ký ức
trở thành quãng đường từ ngôi nhà của bạn
đường phố, trạm trung chuyển, nhà ga, sân bay.
Những yếu tố trên quyết định chất lượng cuộc sống
theo cách tương tự như những tòa cao ốc.
[PV] Tôi hiểu ý ông, sự phức tạp trong cơ sở hạ tầng là điều dễ hiểu
nhưng công trình của ông lại chứa đựng sự đơn giản.
Và tôi nghĩ điều này có ý nghĩa tích cực.
Và sự đơn giản đã gây ấn tượng mạnh cho tôi khi chúng ta bay,
cảm giác như không trọng lượng vậy.
Nó là một chuyến bay phức tạp nhưng đồng thời cũng rất đơn giản.
Vâng, tôi nghĩ sự nhẹ nhàng đã chạm đến nhiều công trình.
Những tòa tốt nhất chúng tôi từng làm đều mang đặc điểm ấy.
Nhưng khi đề cập đến cơ sở hạ tầng
tôi cho rằng, là người thiết kế, chúng ta đã vượt ra ngoài khuôn khổ kiến trúc
chính sự đầu tư vào hạ tầng đã ảnh hưởng lên toàn bộ công trình nói chung.
Nếu tôi được chỉ cho bạn vài nét xung quanh những mô hình này
tôi sẽ giới thiệu phần không gian công cộng trên nóc của tòa nhà Quốc hội Đức.
Bản phác thảo ban đầu không hề có khu vực công cộng này.
Hay ở mô hình tiếp theo bạn dường như có thể bay qua những tầng mây, theo nghĩa đen.
Và nếu nhìn vào từng tòa tháp bạn sẽ thấy khu không gian công cộng chính cắt xuyên qua chúng.
Đó là sự tương tác tôi muốn thể hiện.
Ảnh hưởng của kết cấu hạ tầng biểu lộ rõ lên những thiết kế sáng tạo
và chúng luôn tác động qua lại lẫn nhau.
Mỗi tòa nhà có thể có một chủ đề hoặc câu chuyện chính
nhưng nó là hiện thân của nhiều câu chuyện khác nhau.
Đó có thể là câu chuyện về quá trình xây dựng tòa nhà
hay câu chuyện về việc nó được tái hiện lại thế nào.
Nếu bạn nghĩ về một cái tháp hay sân bay thì tự động ta sẽ rà lại kiểu kiến trúc cũ
và chợt nảy ra ý tưởng về thứ gì đó khác biệt.
Nhưng khác biệt ở đây không chỉ vì chúng ta muốn thế.
Nó nên là sự khác biệt vì một lý do chính đáng.
Tháp thường có kết cấu lõi trung tâm
khi ta đặt câu hỏi về nó thì kết quả sẽ như Ngân hàng Hongkong đây,
một minh chứng rõ cho việc loại bỏ khuôn mẫu cũ.
Nhìn kỹ bạn sẽ thấy rằng mọi loại tháp trên thế giới này đều có lõi ở giữa
Chúng tôi quyết định phá vỡ quy tắc truyền thống.
Chúng tôi sáng tạo lại tòa tháp,
bằng cách chia nhỏ phần lõi
đặt vào cuối cùng.
Bạn có thể thấy không gian trống
nhờ đó bạn có thể nhìn từ đầu này sang đầu bên kia.
Nó không phải là một khối nhà nữa. Và nó khá linh động.
Thậm chí bạn có thể đặt được cả một phòng giao dịch ngay trong lòng tháp
điều này khó có thể tượng tượng nổi trong một tòa tháp như thế này.
Và đây chính xác là những điều họ làm được, sau nhiều năm.
Hoặc bạn có thể xem xét về một sân bay
ví dụ như Stansted đã đặt ra nhiều câu hỏi, ý tưởng về khu vực đón khách,
phần không gian giữa được kẹp như chiếc sandwich,
nhiều ống thông gió ở trên nóc
những thanh xà góp phần làm mát,
hệ thống đèn chiếu sáng do không có ánh sáng tự nhiên.
Vậy là ta có hệ thống nhiệt, điện vô cùng tốn kém
và không hẳn là tốt lắm với những người sợ không gian kín.
Đó là lý do vì sao sân bay này không mang tiếng tốt cho lắm.
Nếu ta tính đến điều này và đặt chỗ xà xuống dưới
để có thể mở phần nóc cho phép ánh sáng tự nhiên đi qua.
Như vậy chúng ta không cần sử dụng ánh sáng nhân tạo nữa.
Và nhờ đó bạn hay những vị khách trả tiền cho dịch vụ sẽ có cảm giác thoải mái hơn nhiều.
Đây cũng là giải pháp cho việc tiết kiệm năng lượng.
Nếu kể cho bạn nghe một vài câu chuyện về việc tiêu thụ điện năng,
tôi sẽ nói về sự hài lòng,
cách một công trình được xây nên
và cách bạn đặt ra vấn đề và thách thức.
[PV] Nhìn vào những công trình, ta sẽ thấy các yếu tố liên tục xuất hiện
như cách ông đã nói ở trên về ánh sáng cũng như sự nhẹ nhàng, sự trong suốt...
Điều này có hơi duy tâm một chút
những gì tôi vừa nói về tòa nhà Quốc hội Đức liên quan phần nào đến trút bỏ gánh nặng lịch sử.
Trong đó đóng góp của Christo và Jeanne-Claude là cũng vô cùng to lớn.
Nó giống như việc đối đầu với lịch sử một cách hình tượng.
Giữ lại những dòng chữ cổ trên tường
những dấu vết tàn phá của người dân
biểu tượng của những người thợ nề
những dấu vết tấn công của đạn súng lục và đạn pháo.
Nhưng bằng cách nào đó
việc biến đổi và chiếu sáng tòa nhà
thu hút quần chúng và tăng cường tiếp xúc với các chính trị gia,
bằng cách tạo ra một không gian công cộng trên nóc công trình
để uống cà phê, thưởng thức bữa ăn.
Dù họ đã có thể đến thưởng ngoạn từ thời đó,
nhưng lúc bấy giờ đây là vấn đề gây tranh cãi.
Thời điểm đó các chính trị gia hỏi rằng:
“Tại sao mọi người lại muốn lên nóc tòa nhà
và tại sao họ lại muốn uống cà phê ở đó?”
Đương nhiên nó không đủ rộng vì có quá nhiều người muốn đến đây.
Điều đó dẫn đến một câu hỏi khác:
"Tại sao chúng ta không mở rộng nó ra?"
[PV] Tôi có sai lầm không khi đánh giá thấp tất cả những dự án ông bất chấp sự phức tạp?
Chúng tôi muốn có sự đơn giản chứa đựng sự phức tạp bên trong nó.
Tôi nghĩ đó là cuộc tìm kiếm một sự rõ ràng,
tìm kiếm những trải nghiệm tương tự trong thế giới số.
Loại công trình giống như sân bay phức tạp đến không ngờ
ở những gì diễn ra phía sau hậu trường.
Có rất nhiều hoạt động quan trọng khác nhau
từ việc di chuyển cho đến an ninh hành lý...
Tất cả những thứ bạn không thể nhìn thấy.
Vậy làm thế nào bạn vượt qua được tất cả sự phức tạp này
và rút gọn nó
giống như cách một người đã từng nói rằng:
"Tôi có thể viết cho bạn cả một bài luận
cũng có thể viết cho bạn một bức thư dài
nhưng để làm một bài thơ thì chưa chắc!"
Vậy làm thế nào để chắt lọc tất cả những phức tạp này
và tạo ra những trải nghiệm thoải mái cho mọi người?
Công trình có quy mô lớn nhất thế giới đang nằm ở Bắc Kinh,
tính đến thời điểm hiện tại.
Thực chất chúng lại là công trình kiểu gọn nhẹ.
Hãy nhìn trụ sở của Apple.
Đó là một tòa nhà hình tròn
được đặt trong một công viên rộng lớn.
Ấn tượng ban đầu là một công trình đồ sộ
nhưng điều chưa chắc ai cũng thấy được
đó là thiết kế có nét giống với khuôn viên một trường học.
Khuôn viên đó có thể chứa đến 30 tòa nhà
và việc di chuyển giữa các nơi
cũng giống ở sân bay Bắc Kinh.
Ở nhiều thành phố khác nơi các sân bay ngày càng mở rộng qua thời gian
có một chuỗi các công trình tách biệt
việc di chuyển và xách hành lí giữa các nơi
chắc hẳn đều không mấy dễ chịu.
Chúng ta hãy nhìn lại tòa nhà của Apple.
Bạn thích qua lại giữa các khu bằng ô tô hoặc đi bộ
hay bạn thích chạy bộ, đạp xe, đi dạo trong công viên
và trở nên gần gũi hơn với đồng nghiệp
vì bạn đang cố gắng xây dựng một gia đình thực sự?
Đó là một ngôi nhà khổng lồ cho một đại gia đình.
Bạn thích đi lại dưới một mái nhà giống như một bầu trời nhân tạo
hay bạn muốn di chuyển từ một nhà ga
xuyên qua một mê cung lối đi
giữa một rừng xe hơi và xe đẩy?
Bản chất của con người là thích những thứ hoành tráng.
Vào tuần sau, chúng tôi sẽ có một bước đột phá mới
bằng việc xây dựng một công trình nhỏ ở Manchester.
Đó là trung tâm điều trị ung thư của Maggie.
Một ngôi nhà khá lớn.
Tôi đã học hỏi thêm nhiều điều từ lúc đó đến giờ
nhưng tôi tiếp tục ghé lại Scandinavia và học hỏi thêm những thứ
về hiện đại nhưng ấm cúng hòa hợp với thiên nhiên.
Tôi nhớ hồi còn là sinh viên và đi xem công trình
của kiến trúc sư Đan Mạch
Kay Fisker.
Nếu đã thấy tòa nhà đó bạn sẽ hiểu tôi định nói gì.
Nó được hiểu theo một cách khác biệt.
Mọi người bảo nó giống một chiếc cánh máy bay làm bằng gỗ.
Bạn sẽ hình dung rõ hơn với chứng cứ rõ ràng.
Khi bạn có một cuộc thử nghiệm nhỏ
vì bạn bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư.
Bạn muốn bảo đảm môi trường tốt.
Bạn muốn có một người tư vấn ở bên cạnh.
Hoa cũng là một yếu tố quan trọng.
Khi đến bệnh viện bạn luôn tìm thấy và đem hoa tươi đến cho bệnh nhân.
Nhà kính là một phần không thể thiếu của công trình.
Hoa được trồng ở nơi có cấu trúc tương tự thế.
Giữ nguyên cấu trúc và lắp thêm kính ở xung quanh
chúng ta có thể tạo ra một ngôi nhà kính nhỏ.
Nhưng đó lại là một câu chuyện khác.
[PV] Ông từng nói ngành kiến trúc cũng rất chú trọng đến giá trị,
điều này có ý nghĩa gì?
Tôi nghĩ kiến trúc liên quan đến sự nhất quán, đạo đức, kính trọng.
Khó có thể nói rõ.
Nếu tòa nhà có tiếng vang ở trong mức cho phép
tức là nó có một cấu trúc vững chắc
một hình dáng toàn vẹn.
Tôi nghĩ bệnh viện là một ví dụ điển hình.
Một phần nào đó nó phức tạp giống như sân bay vậy.
Và điều đó cũng đồng nghĩa với một tòa nhà có cấu trúc phức tạp.
Tôi nghĩ đó là điều hiển nhiên.
Việc khám bệnh khá phức tạp
và có lẽ đây là một trải nghiệm đáng sợ mà không ai có thể tránh được
cũng giống như việc bạn làm thủ tục ở sân bay trước đây.
Nhưng chuyện không cần phải như thế
tôi có thể khẳng định với tư cách một bệnh nhân từng có thời gian nằm viện.
Thật đáng mừng khi tôi đã qua khỏi và tiếp tục cuộc sống.
Trong mọi lĩnh vực của đời sống, bạn phải biết
cân bằng giữa kính nể và khiêm nhường.
Và để làm những gì cần làm,
tôi với tư cách là một kiến trúc sư,
sự tự tin là vô cùng quan trọng,
vì tôi đang dẫn dắt một nhóm người.
Và đó là lý do vì sao mà tôi nói rằng,
tôi nghĩ một yêu cầu của kiến trúc là biết lắng nghe
để có thể tiếp thu mọi ý kiến về công trình
và cũng là để tôn trọng quá trình xây dựng.
Đây không phải vấn đề hợp thời.
Chất lượng phụ thuộc vào quan điểm mỗi người.
Vấn đề không nằm ở số tiền bạn đổ vào công trình.
Bạn có 3 nguồn lực:
tiền bạc, thời gian và năng lực sáng tạo.
Chính sức sáng tạo chi phối cách ta tận dụng những nguồn lực ra sao.
Nhiều công trình xuất sắc trên thế giới đã trải qua thách thức về kinh tế.
Nhiều kì quan kiến trúc được xây dựng nhanh chóng một cách kỳ diệu
trong khi những công trình tệ nhất lại có cả đống tiền rót vào.
[PV] Ngài sẽ bước sang tuổi 80 trong vài tuần nữa
thời gian trước đó ngài cũng phải điều trị bệnh.
Và tất nhiên chưa chắc sẽ có thêm 80 năm để làm việc.
Vậy ngài định tính bước tiếp theo như thế nào?
Tôi sẽ tiếp tục làm những thứ trước đây mình vẫn làm.
Tôi có niềm đam mê mãnh liệt với việc thiết kế.
Tôi biết để có thể thiết kế,
cái giá phải trả là bạn phải làm nhiều việc thừa thãi khác.
Nó xuất hiện một cách tự nhiên
và không phải lúc nào cũng làm bạn hài lòng
chúng có thể xuất hiện cùng những thách thức.
Như Buckminster Fuller từng phân tích về một chi tiết ở cánh máy bay,
miếng nhỏ ở trên bề mặt điều khiển
có tác dụng làm cân bằng lực cản
giúp để phần khung lớn di chuyển
nhờ vào một tác động xúc tác nhỏ.
Sẽ rất tuyệt nếu ta có thể xác định những vấn đề lớn
và sử dụng thiết kế như công cụ
để xử lý những vấn đề đó.
Dự án Dharavi là một ví dụ.
Mục tiêu là có thể tái chế nhằm cung cấp những nhu cầu cơ bản như:
vệ sinh, năng lượng, nước sạch.
Nhưng bạn cũng phải tôn trọng cấu trúc đô thị đã có từ lâu ở đó.
Tất nhiên họ cũng có mặt tối tăm
nhưng phải nhớ là những người dân đến đây
họ tụ họp lại ở vùng đất này
bởi họ có hy vọng lớn, họ muốn cải thiện cuộc sống.
Thử thách là làm thế nào để giải quyết nơi ở hiện tại của họ
một kiểu nhà khá phổ biến trên thế giới.
Tôi tin rằng chúng ta sẽ có những giải pháp thay thế
giải pháp nhân đạo hơn
để tạo gờ bao và nâng lên khỏi mặt đất
sau đó di chuyển cộng đồng đến công trình khác.
Vậy câu trả lời cho câu hỏi vừa rồi
thực sự là một câu trả lời khá dài.
Đó là, khi xây sân bay
chúng ta rất phấn khích với những thử thách gặp phải.
Khi xây những tòa tháp
chúng ta phấn khích với việc chúng ta làm nên những tòa nhà cho nhiều cộng đồng nhỏ.
Vấn đề lớn ở đây không thực sự được các kiến trúc sư chú ý lắm
đó là hàng tỉ người đang cần năng lượng và nước sạch.
Vậy làm thế nào để chúng ta có thể làm được?
Sẽ rất tốt miễn là có cách cải thiện điều này từ việc làm nhỏ nhất.
[PV] Ông nghĩ sao về ý kiến cho rằng mật độ là yếu tố quan trọng?
Thành phố đi liền với mật độ và sự tập trung.
Có một vài kinh nghiệm rút ra từ ngôi nhà Georgia ở London
với những ngôi nhà 4-5 tầng nối liền nhau
và vườn tược, nửa riêng tư nửa công cộng.
Những không gian công cộng như công viên
cộng đồng đông dân cư
hay cao ốc đều được xây dựng phù hợp
và không bị lãng phí không gian
giống như một món vũ khí trong kho chứa lớn hơn.
Điều đó làm quay lại vấn đề chính
quay lại lúc chúng ta bắt đầu nói về tầm quan trọng của của cơ sở hạ tầng.
[PV] Ngài nghĩ công nghệ là tiện ích hay mối đe dọa?
Công nghệ chưa bao giờ là mối đe dọa.
Công nghệ là phương tiện.
Trong lịch sử kiến trúc,
loài người từ khi bước khỏi hang động để sinh sống
chính là câu chuyện về công nghệ, về phát minh.
Những kỳ quan kiến trúc trong quá khứ như nhà thờ
chính là ví dụ cho sự kỳ diệu của công nghệ.
Bất kỳ ứng dụng công nghệ cũng có thể hướng tới bạo lực, công kích.
Bạn có thể làm gì đó mang tính bạo lực và công kích.
Cũng như việc chúng ta có thể dùng thuốc để giết ai đó
hoặc dùng thuốc để đầu độc
Còn Bucky thì đã nói
ta có thể biến những công cụ tước đoạt sinh mạng thành công cụ đem lại sự sống.
Đó là những cố gắng khôi phục hậu quả chiến tranh.
Điều đó cũng đúng với lĩnh vực du hành và thám hiểm không gian.
Quan trọng là cách ta sử dụng công nghệ.
Bạn có thể tiến về phía trước.
Bạn có thể đáp ứng các nhu cầu.
Bạn được bảo vệ mỗi khi trời mưa hay tuyết rơi
làm mát ngôi nhà bằng cách mở cửa sổ khi trời nóng.
Tất cả những ví dụ trên đều là lợi ích của công nghệ.
Công nghệ luôn thay đổi theo thời gian
vì vậy chúng ta cần tận dụng hiệu quả công nghệ.
[PV] Ngài nghĩ sao về điêu khắc và hội họa?
Điêu khắc và hội họa là một phần thiết yếu của cuộc sống cá nhân hay tập thể.
Sự lan tỏa của nó
giống như nguồn cảm hứng, sự tác động, giống như tiềm thức.
Chúng ta là nạn nhân của sự ảnh hưởng.
À từ “nạn nhân” có vẻ không được ổn lắm
chúng ta là “sản phẩm” của sự chi phối ấy.
[PV] ...nghệ thuật ảnh hưởng như thế nào đến công việc kiến trúc của ngài.
Vì sao nó có vai trò quan trọng?
Tôi nghĩ đó là một cách để nhìn nhận cuộc sống
khiến con người thấy được các tiềm năng mới
để tạo ra sự kết nối
và nâng cao nhận thức
Đó là một chiều kích khác.
Nhìn vào một món cổ vật, một chiếc xe hơi,
những đường nét trên chúng cho thấy tâm huyết người ta bỏ vào đó.
Theo tôi đó chính là nghệ thuật.
Tôi có ghé qua một buổi triển lãm đầu máy xe lửa
dễ nhận thấy người làm ra chúng đã dành khá nhiều công sức,
một series các sản phẩm được chăm chút tỉ mỉ, tinh tế, với tôi chúng đẹp vô cùng,
như những chiếc thủy phi cơ, miếng cách điện,
những chiếc xe thời thượng vào thời điểm ấy.
Dòng xe Chrysler Airflow cũng giống như tòa nhà Chrysler của Van Alen,
hay mẫu xe lửa Burlington Zephyr M-10000 vào thập niên 30
đã dự báo trước xu hướng đề cao công năng, coi nhẹ hình thức trong sự vận động,
những điều đó không thể tách rời các thành tựu nghệ thuật của nhiều nghệ sĩ trong khoảng năm 1913.
Điều kỳ diệu là tất cả những thứ đó đã vượt xa phong cách của thời đại,
chúng trở thành kinh điển.
[PV] Xin phép được hỏi ngài câu cuối.
Cậu con trai 7 tuổi của tôi
khá có hứng thú với kiến trúc và sách báo.
Nó có nhiều nét giống ngài hồi nhỏ,
hay lãng đi vào thế giới sách của riêng mình.
Vậy nếu con tôi quyết định theo học ngành kiến trúc
và rồi nó không được thành công,
và ngài với tư cách một kiến trúc sư,
điều gì, nếu ngài là một đứa trẻ như nó
có thể tự rèn luyện cho mình để trở thành một kiến trúc sư
khi 20, 30 hay 40 tuổi?
Tôi thích cuộc nói chuyện kiểu này,
dù là về phim, sách hay các công trình.
Miễn là anh có nhận thức,
bằng cách đặt vấn đề, bằng những thách thức,
bằng quyết tâm, tin tưởng, nhiệt huyết, và đam mê
anh hoàn toàn có thể thay đổi thế giới.
Mỗi ngày chúng ta sống đều có thể tạo ra điều gì đó khác biệt.
Cậu bé của anh còn có thể học hỏi từ đồng nghiệp
để cải thiện tương lai.
[PV] Vậy nếu thằng bé đọc những cuốn sách của ngài,
giống như ngài đọc sách của Le Corbusier,
ngài nghĩ điều gì hấp dẫn nó ở ngài và công việc kiến trúc của ngài?
Tôi nghĩ đó có thể là cách chúng tôi đã cải tổ, tái thiết kế, sáng tạo,
đi ngược lại với phương pháp truyền thống,
quay trở lại gốc rễ, trở lại những thứ cơ bản,
và thách thức những chuẩn mực.
Câu hỏi đặt ra là
liệu con trai anh có thể thay đổi cách làm của chúng tôi,
tìm ra hướng đi mới hiệu quả hơn không?