Tip:
Highlight text to annotate it
X
Xin chào, tôi là Mike Chen
Bạn biết đấy, tôi rất thích thú tìm hiểu các nền văn minh lịch sử,
những đế chế to lớn, những tộc người đã chinh phục các lãnh thổ trên thế giới,
như người Ba Tư hoặc người Mông Cổ.
Và thường là chúng ta biết rất nhiều về những tộc người chinh phạt này,
bởi lẽ họ xâm chiếm rất nhiều lãnh thổ và để lại rất nhiều di sản và văn hoá của họ.
Nhưng có một đạo quân xâm lược hung hăng đáng sợ trong lịch sử
mà chúng ta biết rất ít về họ.
Thực tế chúng ta biết rất ít, tung tích về họ luôn được che giấu trong màn sương bí ẩn.
Vậy giờ chúng ta đề cập về nó.
Ở khu vực phía đông Địa Trung Hải vào khoảng giữa thế kỷ 13 và 12 Trước CN,
các chứng tích lịch sử cổ đại có nói về một liên minh đầy thế lực
của các chiến binh biển cả có tên gọi là "Hải Nhân".
Theo một bản chạm khắc cổ,
nhóm hải tặc này
"trên các con tàu chiến thình lình xuất hiện ở đại dương" ,
và rằng họ có một sức mạnh đáng gờm
"không ai có thể chống lại được"
Họ phát động các cuộc tấn công xâm chiếm một số nền văn minh cổ đại
ở Địa Trung Hải,
và tàn phá nhiều quốc gia và đế chế
như Ai Cập, Hittite, Syria, Palestine và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng dù cho truyền thuyết về họ được ghi kể trong lịch sử loài người
như là một nhóm người hung dữ
đã góp phần vào sự sụp đổ thảm khốc
của một số nền văn minh ở phía đông Địa Trung Hải vào cuối thời kỳ đồ đồng,
như tôi đã đề cập trước đó, ít người biết Hải Nhân là ai
và họ đến từ đâu.
Các học giả và chuyên gia đã trình bày một số giả thuyết
về nguồn gốc bí ẩn của Hải Nhân,
nhưng cũng không xác định được đâu là giả thuyết xác thực nhất
để nhận diện danh tính bí ẩn của nhóm hải tặc thời cổ đại này.
Đây là lý do tại sao cuộc tranh luận về quê hương và quốc tịch của họ
vẫn tiếp tục gây tranh cãi cho đến ngày nay.
Hiện giờ hầu hết các Sử gia và các chuyên gia có rất thông tin về Hải Nhân,
chỉ có chút ít từ các nền văn minh cổ đại
đã chống lại liên minh hải tặc bí ẩn này một hoặc nhiều lần.
Đặc biệt người Ai Cập cổ đại đã đụng độ với họ trong nhiều trường hợp.
Thực tế, ba vị Pharaoh Đại Đế của Ai Cập
như Ramesses II, Merenptah và Ramesses III
đã ghi lại những cuộc đụng độ với Hải Nhân.
Các bậc vương quân Ai Cập này không chỉ kiêu hãnh thể hiện trong các bản chạm khắc
về chiến công của họ chống lại đối thủ đáng gờm,
mà họ cũng cung cấp những tài liệu chi tiết nhất
đề cập đến nền văn minh bí ẩn của những kẻ cướp biển.
Sự hiện diện của Hải Nhân lần đầu tiên được tiết lộ,
và được mô tả vào giữa thế kỷ 19
bởi một người đàn ông tên là Emmanuel de Rougé,
người đã từng là giám tuyển của Louvre vào thời đó.
Những diễn giải của ông về Hải Nhân đến từ các bản chữ khắc nổi tiếng Medinet Habu,
được coi là nguồn chính
cũng như cơ sở cho nhiều cuộc thảo luận khác nhau
về liên minh hải tặc ở khu vực Địa Trung Hải
Nhưng các chuyên gia khác đã đồng ý rằng
đó là tài liệu cổ nhất về Hải Nhân
được bắt nguồn từ triều đại của Ramesses II,
là pharaoh thứ ba của vương triều Ai Cập thứ 19.
Trong thời kỳ đầu trị vì của Ramesses Đại Đế,
người Ai cập đã xung đột với người Hittites,
và vào năm 1274 trước CN, họ đã chiếm hữu một điểm thương mại của Kadesh
mà ngày nay là Syria.
Ramesses sử dụng quân đội và cố gắng trục xuất người Hittites
một nỗ lực mà ông tuyên bố đã mang lại "một thắng lợi to lớn cho người Ai Cập",
mặc dù việc làm này bị người Hittites phản đối.
Nhưng bất kể Ramesses II có đánh bại người Hittites trong cuộc xung đột này hay không,
điều thực sự làm cho các bản khắc của ông rất có giá trị
là những gì mà vị pharaoh này đề cập đến Hải Nhân.
Vì vậy, dựa trên bản khắc này, Hải Nhân là đồng minh của người Hittites
cũng là lính đánh thuê phục vụ cho thế lực của chính họ
Ông cũng đề cập đến cách ông ngăn cản cuộc tấn công trên biển của Hải Nhân
là đánh đắm tàu của họ,
và làm thế nào sau khi bị đánh bại, nhiều Hải Nhân đã gia nhập đội quân của Ramesses
và thậm chí trở thành một phần của đội quân tinh nhuệ của ông.
Tuy nhiên, vị pharaoh này không đề cập đến xuất xứ của họ
và các chuyên gia cho rằng rằng điều này hàm ý
Hải Nhân không cần phải giới thiệu
cho những người đã từng nghe câu chuyện của pharaoh
bởi người thời đó, có lẽ ai cũng biết khá rõ về họ.
Cho đến khi người kế vị Ramses II Merneptah
lại chạm trán Hải Nhân một lần nữa
trong năm thứ năm trị vì của ông, năm 1209 Trước CN.
Trong suốt thời trị vì của Merenptah, người Ai Cập đã chiến đấu chống lại người Libya
khi họ cố xâm chiếm vùng châu thổ sông Nile.
Vị pharaoh này nhắc đến cuộc xung đột và đề cập đến trong các bản ghi chép của ông rằng,
người Libya đã sát cánh cùng đồng minh trong cuộc xâm lăng
và họ là đội quân đến "từ các vùng biển đến phương bắc."
Ông liệt kê các lãnh thổ của họ
bao gồm Teresh, Ekwesh, Lukka and Shekelesh.
HIện giờ nếu bạn nghe thấy những cái tên ấy có vẻ xa lạ thì cũng không có gì quá tệ,
bởi trong khi rất nhiều các học giả đang cố hình dung
những vùng đất đó, thì có lẽ chúng ở đâu đó trong thế giới hiện đại mà chúng ta đang sống.
Họ chưa giải được câu hỏi bí ẩn này.
Nhưng chắc chắn là
Merenptah đã đặc biệt tự hào về chiến công của mình trong việc trấn áp kẻ thù trên biển,
rằng ông muốn chắc chắn rằng chiến tích của đội quân của ông
trở thành bất diệt lưu trong bản khắc của ông,
được tìm thấy trên các bức tường của Đền Karnak,
cũng như trên lăng mộ của ông tại Thebes.
Nhưng dù Merenptah thành công trong việc bảo vệ biên giới Ai Cập
khỏi sự xâm chiếm của Hải Nhân,
đang nố lực xây dựng các khu định cư lâu dài tại đất nước ,
thì liên minh hải tặc một lần nữa đã trở lại xâm lược
trong thời trị vì của Ramesses III, vị pharaoh thứ hai của vương triều thứ 20 của Ai Cập.
Nhóm Hải Nhân này lại liên minh với người Libya,
và lần này, họ phát động một cuộc tấn công tại khu vực thương mại ở Kadesh
và đột kích các cơ sở dọc theo bờ biển.
Họ cũng cố gắng chiếm và kiểm soát vùng châu thổ,
nhưng không thành công khi quân đội của Ramesses III
đã cản trở nỗ lực đó vào năm 1180 Trước CN.
Trong bản khắc nhắc đến chiến công của mình,
Ramesses III đã liệt kê một số quốc gia thống nhất để thành lập liên minh hàng hải,
bao gồm Peleset, Shekelesh, Tjeker, Weshesh và Denen.
Người ta tin rằng Peleset có khả năng là Palestine ngày nay,
và Tjeker nằm đâu đó ở Syria.
Ramesses III cũng ghi chú trong bản khắc của ông rằng
Hải Nhân đã tin tưởng đến việc "hướng tới Ai Cập",
khi họ buộc đế chế Hittite phải đầu hàng vào năm 1200 TCN.
Giờ để bảo vệ Ai Cập
khỏi sự xâm chiếm của liên minh hải tặc và người Libya,
Ramesses III đã vạch ra một chiến lược
nhằm tránh việc đụng độ với Hải Nhân trên chiến trường.
Thay vì đó, ông sử dụng chiến thuật du kích
và dùng cung bắn những mũi tên lửa vào tàu chiến của kẻ thù
Kết quả là tàu chiến của kẻ xâm lược bị phá hủy và đánh chìm.
Đội quân còn lại của Hải Nhân cố tiến vào đất liền cũng bị đánh bại,
và cuộc chiến bảo vệ Ai Cập chính thức kết thúc,
với sự suy sụp của lực lượng quân địch trong thành Xois vào năm 1178 TCN.
Theo giả thuyết, những thành viên của Hải Nhân phải chịu nhận những số phận khác nhau.
Một số chết trong trận chiến, trong khi số khác sống sót thì bị bỏ tù,
bị bán làm nô lệ, hoặc buộc phải gia nhập quân đội Ai Cập,
và sau đó bị đồng hóa với văn hoá Ai Cập.
Và trong gần một thế kỷ,
Hải Nhân có lẽ là những chiến binh biển cả đáng sợ nhất
ở khu vực Địa Trung Hải cách đây khoảng 3.000 năm.
Nhưng vì lý do nào đó, cuối cùng họ biến mất trên Trái đất,
để lại rất ít dấu vết.
Bằng chứng lịch sử chúng ta có ngày nay chỉ đủ để chúng ta
biết rằng họ đã từng tồn tại,
nhưng những bằng chứng đó không nhiều để chúng ta xác định được
họ đến từ đâu và điều gì đã xảy ra với họ
sau vài nỗ lực xâm lược để thử nghiệm sức mạnh của Ai Cập.
Đối với câu hỏi họ là ai,
hẳn đã có hàng chục lý thuyết và giả thuyết
được các học giả đưa ra nhằm tuyên bố trả lời bí ẩn này.
Một số người cho rằng Hải Nhân
có thể liên quan đến người Phi-li-tin, hoặc thậm chí là người thành Trojans
Thậm chí một số suy đoán rằng Hải Nhân bí ẩn có thể có mối liên hệ
với nền văn minh Luwi ít được biết đến thời đó,
đó là liên minh các vương quốc được cho là đã khiến nền văn minh cổ đại hùng mạnh bị sụp đổ
vào cuối thời kỳ đồ đồng ở khu vực Địa Trung Hải.
Người Luwi không chỉ được cho là hủy diệt đế chế Hittite,
mà họ cũng làm suy yếu và gây bất ổn cho người Ai Cập.
Nó khiến người Mycenaeans liên kết với nhau
và hình thành một liên minh riêng của họ
để lật đổ thành công người Luwi và hủy diệt các thành thị của họ,
bao gồm cả thành Troy.
Tuy nhiên, khi nền văn minh cuối cùng này đang đà ổn định,
thì cuối cùng những người Mycenaeans lại quay ra tiêu diệt lẫn nhau,
và cuộc nội chiến đã dẫn đến sự sụp đổ toàn diện của khu vực Địa Trung Hải.
Vậy là nhìn chung, có quá nhiều khoảng trống cho chúng ta điền vào
trước khi chúng ta có thể xác định chính xác danh tính thực sự,
và nguồn gốc của Hải Nhân bí ẩn.
Sự tồn tại của họ khá là bí ẩn.
Các manh mối về văn hoá, nguồn gốc, và sự tồn tại của họ rất ít,
về cơ bản một số các nhà nghiên cứu đã phải chịu thua,
và cho rằng việc này không còn cần thiết cho nhân loại
để miệt mài theo đuổi khám phá ra danh tính của Hải Nhân,
vì nó sẽ chẳng bao giờ đi đến được thành quả.
Tôi không rõ tôi thích điều đó đến thế nào.
Điều đó khiến tôi nhớ đến lớp thuế ở trường cao đẳng.
Nhìn chằm chằm vào cuốn sách, chẳng hạn, 3 giờ và cuối cùng, bạn biết không,
không ai có thể thực sự hiểu được nó thế nào.
Thậm chí tôi không biết các nhà nghiên cứu thực sự có thể làm điều đó không,
chỉ cần làm, vâng, chỉ là không thể.
Ý tôi là, vẫn còn có người đang tìm kiếm con thuyền Ark của Noah.
Nhưng chuyện này thì họ bỏ cuộc.
Dù sao như tôi đã nói, tôi thực sự muốn đề cập đến chủ đề này,
bởi vì nền văn minh cổ đại này luôn luôn là điều rất hấp dẫn đối với tôi.
Vì vậy, hy vọng bạn thích video này.
Cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã xem video này.
Hẹn gặp lại.