Tip:
Highlight text to annotate it
X
Sáng nay, chú Năm Nhu dậy sớm hơn mọi bữa, lòng lâng lâng một càm xúc
lạ thường. Chiều hôm qua Bí thư xã Tư Nhơn có cho người mang thơ vô tới
tận nhà: Gửi Năm Nhu. Trung ương vừa cho xã mình ra báo cáo điển hình tại
thủ đô Hà Nội về mô hình hợp tác hóa nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Anh là tập đoàn trưởng trong thời kỳ đầu, lại là Phó Chủ tịch Nông hội.
Vậy mời anh tham gia đoàn điều tra của xã để nắm lại tình hình đời sống
nhân dân, đặc biệt là bà con có đạo.
Thật là không thể ngờ, cái xã Bình Thành đất hẹp người đông với 95%
dân số là tín đồ Hòa Hảo, từng bị coi là một xã nghèo của huyện Thạnh Hưng
này lại có ngày trở thành một điển hình toàn quốc, thay mặt tỉnh Đồng Tháp
quê nhà đi báo cáo với trung ương. Hóa ra lời nói của Tư Nhơn với chú 20 năm
trước, giờ đã thành hiện thực.
Hồi đó, đúng 9 giờ sáng ngày 1.5.1975, cách mạng về tiếp quản xã Bình Thành
- một xứ đạo, vốn là vùng trắng. Hơn 10 ngàn dân bị đè nén dưới ách thống trị
của một bộ máy chống Cộng hoàn chỉnh với Tiểu đoàn 441 của tên thiếu tá đội
lốt Hòa Hảo Huỳnh Trung Hiếu khét tiếng ác ôn cùng các binh chủng:
Thiên Nga, Phượng Hoàng, An ninh quân đội, Bình định nông thôn đông
tới hàng ngàn. Chúng o ép mọi người nhập đạo và lợi dụng tôn giáo để mặc
sức hoành hành. Ngày giải phóng, chỉ ở cái xã nhỏ này thôi, đã có tới 2.634
người ra trình diện với chính quyền cách mạng và trong số đó có Năm Nhu
- nguyên là Kế toán ngân sách Tòa Hành chính tỉnh An Giang cũ.
Trở lại quê hương, chú Năm Nhu lo việc cấy cày, vui cùng nếp đạo, có ngờ đâu
bổng một hôm chính đồng chí Tư Nhơn lại tới thăm nhà. Lời Tư Nhơn nói tới
bây giờ chú vẫn không quên: Tôi biết anh là một viên chức của chế độ cũ,
còn tôi là một chiến sĩ của quân đội cách mạng về lãnh đạo xã này. Nhưng
bây giờ đất nước mình đã độc lập rồi, đã hòa bình rồi, ai cũng phải góp sức
để cùng lo cho dân. Dân xã mình hiện còn nghèo lắm, tới 40% phải thiếu đói
hàng năm. Cái việc thiện lớn nhất trên đời này là làm sao cho dân hết đói hết
nghèo. Là người có đạo, anh nên suy nghĩ.
Lời nói đó khiến lòng chú tan đi bao mặc cảm và suy tư, nghĩ ngợi thật nhiều.
Chính Đúc Thầy từng khuyên dạy người tu: Sanh ra, ta phải nhờ tổ tiên, cha mẹ.
Sống, ta cũng nhờ đất nước, quê hương. Bờ cõi vững lặng, thân ta mới yên. Quốc
gia mạnh giàu, mình ta mới ấm. Ta phải rán tránh, đừng làm việc gì sơ
suất tới nỗi làm cho nước nhà đau khổ và đừng gíúp sức cho kẻ ngoại địch gây
sự tổn hại đến đất nước. Vậy mà chú và bao người khác đã đi lầm đường.
Giờ không những cách mạng khoan hồng mà còn dành cho một niềm tin.
Niềm tin đó mãi sau này chú mới thật hiểu và thấm thía hết, bởi giải phóng
rồi, nhưng Bình Thành chưa thực sự bình yên. Bọn phản đạo hại đời vẫn
còn lẩn khuất và chính đồng chí bí thư cùng lực lượng công an, xã đội phải còn
lo trấn áp đêm ngày. Từ năm 1975 đến năm 1978, Bình Thành đã phá tới 55
vụ án, tịch thu được hơn 2.600 súng My do bọn phản động lén lút chôn giấu.
Vậy mà Tư Nhơn vẫn đến khuyên mời. Chú hiểu, cách mạng chìa bàn tay ra,
chính là muốn giúp chú vượt qua quá khứ.
Bây giờ nhớ lại, ông Ba Uyên - một tín đồ Hòa Hảo 3 khóa liền đẵc cử Hội đồng
nhân dân xã, rất có uy tín với bà con bổn đạo - còn nói:
"Đứng phương diện làm đạo, biết ăn tương, con gà con vịt hổng giết mà
một số người đã tiếp thâu rồi mà bây giờ còn giấu vũ khí để mục đích làm gì,
để đặng giết người hay làm cái gì hén. Thì tui thấy cái này, cái tu này mượn
đạo mà tạo về đời, tạo về bản thân. Không còn tin được một cái ý tưởng
của những người đó được".
Ngay cả ông Bảy Nhiệm - nguyên Trưởng ban Trị sự Phật giáo Hòa Hảo tỉnh Sa Đéc
cũ, là vị chức sắc cao nhất trong đạo ở Bình Thành hồi trước giải phóng -
cũng nói:
"Nếu mà đạo mà hổng có kiến thức thì hóa ra mê tín. Những người mà mê tín
thì lắm lúc nghe những lời mà vô lý, bị người ta xúi giục. Cái chuyện đáng
làm, có lợi cho dân cho nước, hổng làm. Nhiều khi làm những cái chuyện nó
không có lợi. Rồi lắm lúc mình phải mang họa là khác nữa".
Nhưng trong bổn đạo, những người tu chân chính bao giờ cũng chiếm số đông.
Thật ra việc thiện ác giữa đời, nó hiển hiện nhãn tiền đâu thể nào che giấu.
Hòa bình rồi, ai cũng chí thú làm ăn. Xóm ấp có bình yên thì mọi nhà mới
no ấm. Đó là cái lẽ đương nhiên ai cũng hiểu trong lòng. Bởi vậy mà chú Năm
Nhu không lạ khi mười mấy năm nay, tình hình an ninh trật tự ở xã nhà
luôn được vững vàng. Chính những tín đồ Hòa Hảo đã cung cấp tin tức cho
đồng chí bí thư cùng lực lượng công an, xã hội trong hầu hết các vụ án phản động
vừa qua.
Đặc biệt, khi hệ thống tổ nhân dân tự quản ở đây mới được thành lập đã được
sự đồng tình, ủng hộ của bà con nên các tệ nạn xã hội cũng lần hồi biến mất.
Ông Hai Châu là một tín đồ Hòa Hảo nhận xét:
"Nói về trật tự trị an ở đây đó thì tui thấy chung em út nó cũng có được cái ý thức,
nghe theo lời giáo dục của cha mẹ với cái sự giáo dục của chính quyền.
Thành thử ra không có đứa nào mà nó hung hản hay là cao bồi, du đảng.
Có gì thì mấy em ở đây, nó làm nhân dân tự quản ở đây thì nó gần đây, nó
đã hay liền rồi. Nó đã can gián kịp thời. Mà nói chung cũng ít có tới mấy em
nhân dân tự quản nữa. Cũng chuyện nhỏ nhặt rồi xóm riềng hòa giải với nhau".
Ngay ở khu vực phức tạp nhất xã là bến phà và chợ Vàm Cống, bọn trộm
cắp, giự t dọc chuyên nghiệp chẳng những không còn mà bọn ở phương xa
cũng không dám léo hánh tới. Chú Hai Hồng là tổ trưởng Tổ nhân dân tự quản
số 2 suốt từ năm 1977 tới giờ cho biết:
"Tui thì cũng hổng có nằm trong đạo, nhưng mà đạo thì mình cũng tới lui.
Còn người ta ở ngoài cái đạo thì mình cũng tới lui. Chớ hổng có phân chia.
Mình cũng khuyên, người đạo thì phải làm như thế nào để cho cái danh tiếng
trong đạo đừng để mất đi. Thì mình hổng có lấy tư cách là tổ trưởng. Mình chỉ lấy
lấy cái vấn đề tình cảm giữa xóm làng. Tui nghĩ là bà con ai cũng như mình.
Thì mình cũng như bà con".
Thật ra những cảnh đời yên vui, tốt đẹp đó đều đã được dựng xây trên một nền
tảng lớn lao mà đối với chú Năm Nhu cái chế độ xã hội trước đây thật khó
bề đạt tới. Đó chính là điều mà đồng chí bí thư dã nói với chú đêm nào:
"Dân xã mình hiện còn nghèo lắm, tới 40% phải thiếu đói hàng năm. Cái việc
thiện lớn nhất trên đời này là làm sao lo cho dân hết đói hết nghèo"
Thế là từ đó chú Năm Nhu trở thành một trong những tín đồ Hòa Hảo đầu
tiên được bầu làm tập đoàn trưởng tập đoàn sản xuất. Chú muốn lôi kéo những
người đồng đạo của mình đi theo con đường của Tư Nhơn để làm cái việc
thiện lớn nhất trên đời và 20 năm qua quả chú đã không lầm bởi người bí thư
này rất biết giữ chữ tín với dân. Ông Ba Uyên, cũng một thời là tập đoàn trưởng,
nhớ lại:
"Ông Tư này là ổng hứa với cô bác lúa từ 1 vụ lên 2 vụ là ổng cũng hoàn thành.
Sau này lên từ 2 vụ đến 1 vụ màu, ổng hứa là ổng làm kết quả được cho bà con
thấy. Cái lũ với cái hạn là thường thường nông dân ngày xưa làm hổng được mà
bây giờ mình không sợ cái đó. Muốn nước có hay là nước không là do nơi
điện lực của ổng. Năm 79 đó coi như xã Bình Thành mới lên tập đoàn, nghĩa là
người dân người ta, nghĩa là làm chung như vậy là cha chết không ai khóc mà,
sợ đây rồi làm chung rồi về chia á là còn bỏ túi bỏ tang đồ đó. Sau cùng rồi thu
hoạch có kết quả. Ổng kiểm tra chặt chẽ trên cái vấn đề phân phối.
Thì tại sao các tập đoàn xã khác người ta rã hết mà ổng hổng rã là nhờ có cái
sự công bằng đó. Rồi có Chỉ thị 100 ra đời đó, coi như bãi tập đoàn để khoán
công giao việc. Thì ổng lại lập ra hợp tác xã kinh doanh. Hợp tác xã này thì
hổng có nộp quỹ gì nữa, chấm dứt hết. Thì người ta so sánh là trước giờ mình
thắp hương lạy Phật nhưng mà mình cũng không làm được mà cái ông này
ổng hổng thắp hương lạy Phật mà ổng lo cho nông dân. Vậy là ổng tiên hay
là Phật gì chớ đâu phải xác phàm".
Quả là có thực mới vực được đạo. Ở Bình Thành bây giờ chẳng những
không ai bị đói mà cứ 10 hộ dân chỉ còn có 1 hộ nghèo. Hợp tác xã đã đảm nhiệm
hoàn toàn dịch vụ thủy nông giúp bà con làm mỗi năm tới 3 vụ lúa và còn
cho vay vốn tại chỗ với lãi suất thấp. Bởi vậy cứ làm ra 100 giạ lúa thì phần
lãi của xã viên đã tới 70 giạ rồi. Thật là một tỉ lệ khó đâu có được.
Rất nhiều gia đình tích tụ được vốn liếng chuyển sang hoạt động công nghiệp,
tiểu - thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ để mau chóng giàu lên.
Điều đó cũng không lạ, bởi khi triển khai hệ thống bơm điện cũng có nghĩa
là Bình Thành đã điện khí hóa hoàn toàn, đồng thời xây dựng luôn một hệ thống
giao thông rộng khắp, tạo tiền đề căn bản để công nghiệp hóa và hiện đại hóa
nông thôn. Bởi vậy, khi nhắc tới Bí thư xã Tư Nhơn hỏi sao ông Ba Uyên không
khen tặng hết lời.
Thật ra ở Bình Thành còn có một người mà bà con bổn đạo hết sức ngợi khen.
Đó là ông Hai Phấn, hiện phụ trách Phòng thuốc nam từ thiện duy nhất
trong xã. Ông học được nghề thuốc gia truyền từ nhỏ và phát nguyện sẽ suốt
đời trị bệnh miễn phí cho dân. Tu mà được như ông thì quả là đáng quí, nhưng
nghe ai khen, ông Hai Phấn chỉ nói giản dị như vầy:
"Thì tui biết bao nhiêu thì tui làm bao nhiêu để giúp đỡ cho bà con. Anh em
hồi trước thì nghèo khổ, kinh tế eo hẹp, thì bệnh hoạn nhiều. Bây giờ thì kinh
tế phát triển thì nhân dân ít bệnh hoạn. Tui cũng tiếp phần nào để chăm lo với
nhà nước vậy thôi".
Lời ông Hai Phấn thật là có ý nghĩa. Thử hỏi nếu trước đây chú và bà con không
đi theo Bí thư xã Tư Nhơn để trị cái nghèo thì bây giờ cần bao nhiêu phòng
thuốc nam từ thiện để lo cái bệnh cho đù? Bình Thành ngày nay chẳng những
đã có 40% số hộ trở nên khá và giàu mà còn tự xây dựng cho mình một cơ
sở y tế khang trang. Nhớ lúc đầu, được tỉnh đầu tư có 40 triệu đồng, xã đã trích
ngân sách bỏ vôn gần 400 triệu nữa, cao hơn xấp xỉ 10 lần để xây dựng thật qui
mô. Với quan điểm xây dựng cái gì cũng phải vững bền cho con cháu đời sau, qua
công trình này, Đảng ủy và Ủy ban xã Bình Thành đã thực sự chinh phục được
người dân xứ đạo vốn quen coi những phòng thuốc nam từ thiện giống như là
một biểu tượng của lòng nhân. Bây giờ ở Bình Thành đã có 40% số hộ mua phiếu
bảo hiểm y tế, 97% trẻ em được tiêm chủng mở rộng định kỳ. Tất cả các
chương trình quốc gia về y tế đều được triển khai đầy đủ.
Đã thắng được thiên tai, lại không còn sợ dịch bệnh, cảnh sống của bà con
bổn đạo hiện giờ thật vượt quá niềm mong ước của người xưa.
Thật ra trong ý nghĩ của người tu, ai cũng mong sẽ thấy cảnh Niết Bàn sau
khi mình chết mà ít khi tự hỏi, sao mình không cố gắng tạo ra một cõi Niết Bàn
ngay trên thế gian này cho con cháu đời sau. Bữa nay là lễ mãn tang bà
Bảy Nhiệm. Xóm riềng tới viếng khá đông. Đồng chí Ba Đê, Phó Bí thư xã,
xã cũng thu xếp thời gian tới dự. Tính ra bà bảy mãn phần ở tuổi 71, khi con
cái dựng vợ gả chồng đâu đó đàng hoàng và ai nấy đều làm ăn khá giả. Anh Hai
Nhã, con trai trưởng, là chủ lò đường kết tinh lớn nhất xã nhà.
Anh Ba Tính, con trai thứ, ra công tác được chính quyền trọng dụng, hiện làm
Chủ nhiệm Hợp tác xã Vận tải thủy bộ huyện Thạnh Hưng.
Rồi tới đứa cháu nội tên Hưng hiện theo học Đại học Kinh tế ở Sài Gòn. Một khung
cảnh gia đình như vậy, thử hỏi bà bảy còn mong ước điều chi?
"Khi vợ tui còn sinh tiền, khuyên con trai thứ hai tui, mày có khả năng á
là có thể cho con là thằng Hưng nó học tới nơi tới chốn, phải cố gắng cho nó
học đến đại học, lấy được tiến sĩ. Đó là cái ý chính của vợ tui, tha thiết của
vợ tui. Tui hiện giờ là bảy mươi mấy tuổi rồi, nhìn thấy con tui hiện giờ
đã làm ăn đứa nào cũng được khá giả, mà chính gia đình tui trước giải phóng
thì cũng còn chật vật, so với hiện nay thì nó khác biệt rất xa. Có điện tới tận
nông thôn, đường tới tận xã ấp, cầu kỳ chu đáo, xe 4 bánh, xe 2 bánh đi thong
thả. Và đời sống nhân dân có phần phát triển khá nhiều. Thì dó là vấn
đề mãn nguyện của chúng tôi trong cái tuổi về gia".
Trước giải phóng, ông Bảy Nhiệm là Trưởng ban Trị sự Phật giáo Hòa Hảo
cấp tỉnh, hai mươi năm qua ông an lòng theo nếp tu tại gia, thờ cúng tại nhà
và tôn trọng tự do của con cái. Ai tin đạo thì theo, không tin thì thôi, bởi vì
ông hiểu ở thời đại nào, lớp trẻ cũng sống theo cách của thời đại đó.
Cháu Hưng, cháu nội của ông, cho biết:
"Cháu là một sinh viên và cũng đồng thời là một đoàn viên Thanh niên cộng sản.
Thì cháu nghĩ là thời đại bây giờ của cháu á thì không thể nào ăn chay trường,
hoặc là để tóc dài hay hoặc là mặc áo nâu. Tôn giáo hoặc là đạo lý thì nó nằm thực
tiễn ngay trong đời, trong đời sống của ta hàng ngày. Và nếu cuộc sống của
ta mà chúng ta cảm thấy giúp ích cho một xã hội, cho một gia đình hoặc là
cho đất nước gì đó. Thì đó cũng là một cái đạo - đạo làm người của chúng ta".
Một thế hệ mới ở Bình Thành lớn lên từ sau ngày giải phóng đã suy nghĩ về
đạo về đời thật là xác đáng. Chú Năm Nhu nhớ lại những lầm lạc của thế hệ
mình trước đây mà thấm thía trong lòng. Đúng là đạo nằm ở trong đời chớ có đâu
xa. Góp sức tạo nên một cõi đời tốt đẹp há chẳng phải là việc thiện của
người tu? Và cũng đúng như lời đồng chí Bí thư đã nói 20 năm trước, đâu có
việc thiện nào lớn cho bằng làm cho mọi người dân hết đói, hết nghèo và mau chóng
giàu lên. Giờ đây Bình Thành đã thoát phận xã nghèo và vững bước trên đường
phát triển, chẳng những được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng mà còn
trở thành một điển hình xây dựng nông thôn. Xóm ấp bình yên, mọi
nhà no ấm, thử hỏi còn có gì phải mơ ước nhiều hơn?
Bởi nghĩ vậy nên chú Năm Nhu không lạ khi thấy hầu hết bà con Hòa Hảo
ở Bình Thành, đặc biệt là lớp trẻ có học thức luôn biết sống gắn liền với
sự đổi mới của quê hương và đã biết chọn cho mình một thứ đạo cao nhất
- đó là đạo làm người, những con người chân chính sẽ tiếp bước đưa
Bình Thành đến những bến bờ xán lạn của ngày mai. �