Tip:
Highlight text to annotate it
X
Translator: Trang Tran-Do Reviewer: Tammy Tammy
Tôi là một giáo sư kĩ thuật,
và trong 14 năm qua,
tôi giảng dạy về phân.
(Tiếng cười)
Không phải vì tôi là một giáo viên tồi,
mà bởi vì tôi đã được học và dạy
về chất thải của con người
và cách các chất thải vận chuyển
thông qua hệ thống máy móc xử lý chất thải,
và cách chúng ta bố trí, thiết kế
những hệ thống này để có thể bảo vệ
nguồn nước như là các con sông.
Sự nghiệp khoa học của tôi dựa trên
việc sử dụng kĩ thuật phân tử tiên tiến,
những phương pháp dựa trên DNA và RNA
để hiểu rõ hơn về vi sinh vật trong phản ứng sinh học
và tối ưu các hệ thống đó.
Và qua nhiều năm,
tôi phát triển sự ám ảnh không lành mạnh với các nhà vệ sinh,
tôi được biết đến vì lẻn vào các nhà vệ sinh
và lấy điện thoại chụp hình
trên khắp thế giới.
Nhưng cùng với đó, tôi đã học được
rằng không chỉ về mặt kĩ thuật,
mà còn có cả thứ gọi là văn hóa đại tiện.
Ví dụ như,
bao nhiêu trong số các bạn rửa
và bao nhiêu trong số các bạn chùi?
(Tiếng cười)
Nếu, chà, tôi nghĩ các bạn hiểu ý tôi.
Nếu bạn rửa, bạn dùng nước
để rửa hậu môn. Đó là về mặt kĩ thuật.
Và nếu là bạn là người chùi,
thì bạn phải dùng giấy vệ sinh.
Hoặc ở một số vùng trên thế giới
không có giấy vệ sinh, thì giấy báo
hoặc giẻ hoặc lõi ngô.
Đây không chỉ là mảnh thông tin linh tinh
mà nó thật sự quan trọng để hiểu được
và giải quyết vấn đề an toàn vệ sinh.
Và nó là một vấn đề lớn:
Có 2.5 tỉ người trên trái đất
không tiếp cận được với vệ sinh môi trường (VSMT).
Họ không có nhà vệ sinh/toa lét hiện đại.
Có 1.1 tỉ người
đi vệ sinh bên đường
hoặc ở bờ sông hoặc không gian mở,
và thuật ngữ chuyên môn cho nó là
đại tiện lộ thiên.
nhưng nó thật sự đơn giản là
đi tiêu tại không gian mở.
Nếu bạn sống ở vùng có phân sống
và chúng ở xung quanh bạn, bạn sẽ bị bệnh.
Chúng sẽ lẫn vào nước uống,
đồ ăn, những thứ ngay xung quanh bạn.
Liên Hiệp Quốc ước tính
mỗi năm, có 1.5 triệu trẻ em chết
bởi không có đủ điều kiện về vệ sinh.
Đó là cái chết có thể ngăn ngừa, trong mỗi hai mươi giây
171 (cái chết có thể ngăn ngừa) mỗi giờ,
4100 mỗi ngày.
Vậy, để tránh "đại tiện lộ thiên",
Các thị trấn và thành phố
đang xây dựng cơ sở hạ tầng, như hố xí
ở ngoại thành và nông thôn.
Ví dụ, ở huyện KwaZulu-Natal, Nam Phi,
họ đã xây dựng hàng chục ngàn hố xí.
Nhưng có một vấn đề khi mở rộng quy mô
nhiều hơn chục ngàn, và vấn đề đó là,
phải làm thế nào khi hố xí đầy?
Đây là điều sẽ xảy ra khi đó.
Mọi người đại tiện xung quanh nhà vệ sinh.
Ở trường, trẻ em đại tiện trên sàn
để lại những vệt dài ở ngoài các tòa nhà
và đi ngoài quanh tòa nhà.
Hố xí cần được rửa dọn thường xuyên
và làm sạch thủ công.
Nhưng ai sẽ là người dọn chúng?
Chính là những người lao công này
họ thường phải đi xuống các hố xí
và loại bỏ chất thải bằng tay.
Công việc này khá bẩn thỉu và nguy hiểm.
Bạn có thể thấy, không có dụng cụ bảo vệ
không có quần áo bảo hộ.
Có một người lao công ở dưới đó.
Tôi hy vọng các bạn có thể nhìn thấy anh ta.
Anh ta đeo mặt nạ, nhưng không mặc áo.
Ở một số nước, như Ấn Độ,
những người thuộc tầng lớp thấp
buộc phải dọn hố xí,
và họ còn bị xã hội chỉ trích.
Hãy tự hỏi bản thân, làm thế nào ta giải quyết vấn đề này,
sao chúng ta không xây nhà vệ sinh kiểu tự hoại phương Tây
cho hai tỉ rưỡi người này?
Và câu trả lời là, điều này không thể.
Ở một số vùng này, không có đủ nước,
không có năng lượng,
sẽ tốn đến hàng ngàn tỉ đô la
để đặt các đường ống thoát nước,
để xây các cơ sở,
để vận hành và duy trì các hệ thống này,
và nếu không xây dựng đúng cách,
bạn sẽ có nhà vệ sinh tự hoại
đơn giản xả thẳng xuống sông,
giống như điều diễn ra tại nhiều thành phố
ở các nước đang phát triển.
Nó thực sự có phải là giải pháp?
Vì, cần thiết, việc bạn làm là
bạn sử dụng nước sạch
bạn dùng nó để xả toa lét,
chuyển nó sang các nhà máy xử lý nước thải
nơi sau đó xả ra sông,
và con sông đó, nhắc lại, là nguồn nước uống.
Vậy chúng ta cần suy nghĩ lại về VSMT,
chúng ta cần phát minh lại cơ sở hạ tầng vệ sinh môi trường,
và tôi sẽ tranh cãi, để làm việc này
bạn cần phải sử dụng tư duy hệ thống.
Ta phải nhìn vào toàn bộ chuỗi vệ sinh môi trường.
Ta bắt đầu với thực thể con người,
và rồi chúng ta phải nghĩ đến chất thải
được thu gom và lưu trữ như thế nào,
vận chuyển, xử lý và tái sử dụng -
không phải loại bỏ mà tái sử dụng.
Vậy hãy bắt đầu với con người sử dụng
Tôi nói, sẽ không ảnh hưởng nếu bạn là người rửa hay chùi,
người ngồi đứng hay ngồi xổm,
bề mặt cho con người dùng cần sạch sẽ
dễ sử dụng, vì sau chót,
việc xả chất thải nên là niềm vui.
(tiếng cười)
và khi chúng ta mở ra các khả năng
để hiểu được chuỗi vệ sinh môi trường này,
rồi công nghệ đằng sau nó,
việc thu gom đến tái sử dụng, thực sự không nên ảnh hưởng,
rồi ta có thể ứng dụng
các giải pháp tùy chỉnh theo vùng và theo bối cảnh
ta có thể mở rộng cho các khả năng như,
ví dụ, toa lét chuyển nước tiểu,
có hai cái hỗ trong toa lét này.
Có đằng trước và đằng sau,
cái đằng trước thu nhận nước tiểu,
cái đằng sau thu nhận phân.
Vậy là việc bạn làm là phân tách nước tiểu,
chất chứa 80% Ni-tơ
và 50% Phốt pho,
và có thể được xử lý
kết tủa để tạo những thứ như sỏi struvite
là loại phân bón có giá trị cao,
và rồi phân có thể được khử trùng
và lại được chuyển thành sản phẩm cuối có giá trị cao
Hoặc, ví dụ, trong vài nghiên cứu của chúng tôi,
bạn có thể tái sử dụng nước qua cách xử lý nó
qua hệ thống vệ sinh tại chỗ
như thùng trồng cây hoặc đầm lầy nhân tạo.
Vậy chúng ta có thể mở rộng tất cả các khả năng này
nếu chúng ta bỏ đi những mô thức cũ về nhà vệ sinh tự hoại
và quy trình xử lý.
Vậy, có lẽ bạn sẽ hỏi, ai sẽ chi trả?
À, tôi sẽ tranh luận rằng các chính phủ
nên tài trợ cho cơ sở hạ tầng vệ sinh môi trường (VSMT).
Các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức tài trợ
họ có thể làm tất cả trong khả năng, nhưng như vậy vẫn sẽ không đủ.
Các chính phủ nên tài trợ cho VSMT
như là họ tài trợ xây dựng đường xá,
trường học, bệnh viện,
và cơ sở hạ tầng khác như cầu cống,
vì chúng ta biết, và Tổ chức Y tế TG (WHO) đã nghiên cứu
rằng mỗi đồng đô mà chúng ta đầu tư
cho cơ sở hạ tầng VSMT,
chúng ta sẽ lấy lại được từ 3 đến 34 đô.
Hãy quay trở lại vấn đề làm rỗng các hố xí.
Tại Đại học *** North Carolina
chúng tôi thử thách các sinh viên đưa ra các giải pháp đơn giản,
và đây là ý kiến họ đưa ra
một trục vít điều chỉnh, đơn giản
có thể đưa chất thải lên
khỏi hố xí và đưa vào trống thu gom,
bây giờ các công nhân vệ sinh
không cần phải đi xuống các hố xí.
Chúng tôi đã thử nghiệm tại Nam Phi, nó hoạt động.
Chúng tôi cần phải làm nó khỏe hơn,
chúng tôi sẽ thử nghiệm nhiều hơn
tại Malawi và Nam Phi trong năm tới.
Ý tưởng của chúng tôi là biến nó
thành dịch vụ chuyên nghiệp dọn dẹp các hố xí
vậy là chúng tôi có thể kinh doanh một chút từ nó
tạo ra lợi nhuận và việc làm,
với hy vọng là,
khi chúng ta nghĩ lại về VSMT,
chúng ta đang nới rộng dòng đời của các hố xí
như vậy chúng ta không phải nhờ cậy
các giải pháp nhanh
nhưng không hiệu quả.
Tôi tin là việc tiếp cận với VSMT phù hợp
là quyền cơ bản của con người.
Chúng ta cần phải ngưng việc
những người ở giai tầng và địa vị thấp
bị xem thường và kết tội vì dọn dẹp các hố xí.
Đó là đạo đức của chúng ta, là nghĩa vụ
xã hội và môi trường của chúng ta.
Cảm ơn.
(vỗ tay).