Tip:
Highlight text to annotate it
X
Translator: Vi Phan Thi Reviewer: Khanh Do-Bao
Trước hết, xin giới thiệu đến những ai
chưa biết tới công việc của tôi.
Tôi diễn xuất các vai đa văn hóa
với rất nhiều hoàn cảnh, xuất xứ khác nhau
Trước khi vào vở "hiện tại là một tương lai mới"
tôi muốn chia sẻ một chút về hoàn cảnh tôi lớn lên,
nơi tất cả mọi thứ đều đa dạng... đa chủng tộc, đa văn hóa,
người da trắng và da đen, người Caribe
người Mĩ lai Ai-len hay Đức lai Mĩ.
Quá khứ đó ngập tràn nhạc Dominican từ dàn âm thanh.
Nơi đó có các con chiên ngoan đạo và người Do Thái.
Đó là câu truyện dài đầy ắp
âm mưu, tội lỗi tín ngưỡng và nỗi xấu hổ.
Nhưng tôi đã hoàn toàn đắm chìm
trong thế giới đông đúc này,
và khi tôi theo học tại trường Liên Hợp Quốc
điều đó rất... tuyệt.
Tôi bắt đầu phát triển những phong cách
và những con người này,
những nhân vật dựa trên người tôi quen biết,
khi vào vai họ, tôi luôn cố làm sao cho
tính cách đó thật sống động.
Ví dụ như,
bình thường tôi không nói chuyện kiểu thế,
nhưng khi diễn một trong số các nhân vật
tôi sẽ tưởng tượng là tôi mời bạn đến...,
tôi xem những nhân vật này là bạn,
đến sân khấu của TED, với tinh thần
"hiện tại là một tương lai mới",
ý nghĩa bao quát nhất,
vì khi tôi nghĩ tới tương lai
điều khiến tôi sợ hãi
chính là việc ta không dự tính được tương lai
Không biết mọi người có thấy như vậy không,
nhưng nội ý tưởng rằng
chúng ta chẳng thể hiểu rõ
và dự đoán tương lai đó,
với tôi, việc không biết ngày mai sẽ ra sao thật khủng khiếp.
Vì thế, ý tưởng là những câu hỏi
mà tôi chẳng thể thông hiểu,
sẽ được các nhân vật của tôi trả lời,
vài trong số đó đã ở bên tôi nhiều năm
nhưng một số còn chưa có tên.
Tôi không biết điều gì sẽ xảy ra.
Tôi hẳn không dự đoán được rồi.
Tất cả những gì tôi có thể làm là tự nhắc bản thân
rằng tôi đã nói với Chris tôi sẽ tuỳ cơ ứng biến,
và giờ đây đứng trên sân khấu tôi thấy
như đang ở trong giấc mơ mà quên mặc quần vậy
Thôi thì tôi nghĩ mình sẽ
cứ có gì xài nấy vậy.
Ngay cả thế, xem thử ai xuất hiện nào
Xin mời câu hỏi đầu tiên:
"Bạn có bao giờ đau đầu
vì những siêu chip cấy trong não mình không?"
Được rồi.
Chà.
Trước hết, tôi muốn biết chắc
rằng các bạn có thể nghe rõ tiếng tôi nói.
Tên tôi là Lorraine Levine,
và chuyện tôi được cấy siêu chíp trong não,
nói thật, mỗi lần đeo kính vào
tôi muốn cảm tạ Chúa vì không phải đeo kính Google.
Không có ý chê Google gì đâu. Tôi vui là các bạn thích sản phẩm đó,
nhưng mà ở tuổi tôi,
cặp kính thường thường tôi đeo
đã cho nhiều thông tin lắm rồi.
Bạn có hiểu ý tôi không?
Tôi không muốn biết nhiều hơn. Tôi thấy không cần.
Biết thế đủ rồi.
Tôi yêu quý các bạn. Ai cũng đều tuyệt vời.
Năm nay, thật tuyệt là lại được ở đây cùng với
nhiều người nổi tiếng thế này. Chụt!
Được rồi, câu hỏi tiếp theo. (Vỗ tay)
Câu tiếp theo nào.
"Chuyện hẹn hò có chán không
khi mà giờ đây con người có thể tự nhân bản?"
Ai trả lời đây?
Ây dà, ầy, chào mọi người.
Tên tôi là Nereida.
Tôi xin nói rằng
bất cứ tình huống nào hẹn hò chẳng bao giờ nhàm,
Được lên sân khấu tui vui quá,
cứ phải tự nhủ tự nhắc rằng
mục đích đến đây là gì, kiểu kiểu vậy,
mục đích là trả lời những câu hỏi này rất thú vị.
Nhân đây tôi cũng xin công nhận
diễn đàn TED là kinh nghiệm tuyệt vời
đến nỗi tôi cứ phải tự nhắc:
"Tỉnh đi Isabel Allende, Isabelle Allende!"
Ừ thì với bạn TED đã rất ngầu rồi,
nhưng với tôi ấy à,
TED mang tầm vóc khác.
Tôi là người La-tinh mà, cho nên
được làm hình mẫu La tinh ở sân khấu này thật hay,
chà, nói ra điều đó thích thật.
Điều này thật không tin được, khi tôi hồi hộp thường vậy
thành ra cứ phải tự trấn an bằng
mấy câu như vậy.
Tôi hay nhẩm ba chữ
để tự trấn an:
"Sotomayor, Sotomayor, Sotomayor" (Cười)
Ba chữ đó làm tôi bình tĩnh.
Giờ tôi có thể dùng "Allende, Allende, Allende à."
rồi tôi cứ lẩm nhẩm thế
bời được đứng đây thật tuyệt, tôi cũng biết sẽ phải trả lời câu hỏi này nọ.
Tôi lo quá nên trong bụng cứ run kêu trời ơi,
rồi cứ phải tự nhắc rằng
mình cũng có kinh nghiệm trên sân khấu TED rồi,
như thế quá tuyệt rồi,
sau đó lại còn
nhiều chuyện hay xảy ra,
như tôi được mời đến nhà Trắng để trình diễn
Đúng là kinh nghiệm tốt,
thế mà tôi cứ ngây ra
lầm bẩm: Trời ơi..."
Đừng nói "Trời ơi"
Tôi cứ "Trời ơi, trời ơi" mãi.
Tôi cứ phải tự nhủ kiểu như
tổng thống Obama từng đứng trên sân khấu này
giờ tôi cũng đứng đây, nói "trời ơi!"
Cứ như não và mồm không ăn rơ với nhau.
Tôi như đông cứng lại ấy.
Choáng ngợp quá.
Chắc tôi suy nghĩ không thông.
Nói chung ý tôi là hẹn hò,
theo thiển ý tôi thì,
bạn được sinh ra thế nào cũng được, miễn thấy thoải mái,
chuyện nhân bản hợp pháp, tôi cũng không có ý kiến.
Bạn hiểu ý không?
Thôi tôi xin hết. Xin chào.
Được rồi, câu hỏi tiếp theo. (Vỗ tay)
Năm bài hát ưa thích nhất hiện tại của bạn?
Xin chào, chà, trước hết tôi xin phát biểu
thế này, tôi là nam giới duy nhất nãy giờ.
Tên tôi là Rashid,
trước nay tôi chưa từng đến TED,
thế đấy.
Chắc Sarah Jones lần trước không muốn tôi đến.
Tôi chẳng biết tại sao. Thế đấy.
Tôi hẳn là hợp TED quá đi chứ.
Thế đấy.
Tôi thì cũng rất thích Hip hop. Đấy.
Tôi biết nhiều người ở đây
không quan tâm âm nhạc lắm,
nhưng mọi người có thể thấy ngay
tôi rất thích Hop hop,
nhìn tôi đứng cầm mic
đúng kiểu không này.
Bạn nhìn đây này.
Cầm mic như thế này.
Đấy, tôi vừa chỉ bạn cầm đúng cách.
Mà khi cô Sarah Jones mời tôi lên đây,
tôi vẫn hoảng quá, thế đấy.
TED ngầu mà, mà tôi cũng khá ngầu,
có phong cách, có kiểu cách này kia,
cô Sarah mới bảo, dạ,
chúng ta sẽ trả lời câu hỏi ngẫu nhiên.
Trả lời câu hỏi kiểu gì chứ?
Thế tức là, cứ đứng đấy
trả lời mấy câu hỏi lung tung á?
Tôi không thích đâu,
cứ như kiểu hạch khảo thi trí tuệ ấy.
Đúng thế không? (Cười)
Tôi không thích đứng đấy
để bị tra khảo hỏi han này kia đâu.
Tôi bị tra khảo ở New York nhiều quá
mới phải bỏ đến đây mà. Phải thế không?
Thôi thì, năm bài hát ưa thích nhất
nằm trong anbum cá nhân của tôi,
đấy nhé?
Nếu bạn vẫn muốn biết thêm,
kiểu kiểu thế,
ta có thể bàn chuyện bản quyền này kia,
tôi thấy thế hay hơn,
bởi tôi ủng hộ bản quyền công cộng,
chuyện duy trì bản quyền chung này kia
bạn thấy đấy, rất quan trọng,
theo ý tôi là vậy.
Ý tôi ở đây là, tôi muốn
mong muốn duy trì thị trường âm nhạc như hiện nay.
Thế đấy.
Năm bài hát, bài ưa thích
Nếu muốn hỏi sao bạn không cất tiếng.
Thế nhé?
Đấy. Tương lai và hiện tại như thế. Yeah.
Xin hết ạ.
Nào, câu kế tiếp.
Câu hỏi gì thế?
"Bao nhiêu nội tạng của bạn đã được in 3D?"
(Cười)
Nói thật tôi cũng chẳng rõ
bao nhiêu nội tạng của tôi
từng được in 3D,
nhưng tôi có thể nói chuyện đó khá khó khăn với tôi.
Cứ nghĩ đến vấn đề tương lai,
như là chuyện phụ huynh khắp thế giới
dạy dỗ con em mình
con ăn cái này cái kia đi.
Bồ mẹ quần quật bên máy in 3D cả buổi
mới có cho con ăn đấy biết không.
Những vấn đề kiểu như vậy.
GIờ xã hội cũng thay đổi nhiều rồi,
tử tưởng từ miền Nam đến
thay đổi những gì đang xảy ra...
Giờ ta không thể răn bọn trẻ con là,
có bạn nhỏ không có đồ để ăn đấy.
Thời hiện đại rồi,
không có ai phải đói khát nữa, tạ ơn Chúa.
Bạn cũng có thể thấy, tôi có tinh thần lạc quan,
nên tôi mong mỏi ta sẽ phát triển
kỹ thuật in 3D,
loại kỹ thuật mà trong tương lai
ta sẽ có thể xuất bản được loại hình in ấn
tất cả các loại thức ăn có thể in được.
Mọi người sẽ thích loại đồ ăn đấy cho xem,
mà dù sao thì, tôi thấy các bạn
đã có buổi tiệc rất hoành tráng ở TED rồi.
Xin cảm ơn.
Câu hỏi tiếp theo. (Vỗ tay)
Tương lai có gì khác biệt?
Cho tôi suy nghĩ xem nào.
"HIện tại việc phụ nữ làm chủ đã thay đổi thế giới như thế nào?"
Trước tiên
tôi xin giới thiệu
tên tôi là Bella.
Tôi thường coi mình là
người theo chủ nghĩa bình quyền giới
Tôi cho rằng đó là do
sinh ra vào những năm 90.
Lúc đó, vẫn còn nhiều phụ nữ
chưa hiểu những người ủng hộ
bình quyền nam nữ như chúng tôi
là như thế nào. Ví dụ như,
phụ nữ thời đó phải có
tiếng nói nhất định nào đó
hoặc phải có cách thể hiện bản thân
mới thành người theo bình quyền, bởi tôi nghĩ
người như thế cũng có thể rất hấp dẫn,
điều đó thực thực ra rất là quan trọng.
Như lời trích dẫn trên áo tôi đang mặc
của Gloria Steinem,
còn tôi là Bella, Bella Abzug,
trong khi khi Gloria là người bình quyền giới quan trọng trong lịch sử.
Tôi nghĩ nhưng người như Gloria
chứng tỏ rằng bạn cũng có thể
rất sinh động và tuyệt vời,
rất tuyệt vời là đằng khác,
và bạn không phải mặc kiểu
ngổ ngáo như Eileen Fisher
chứng tỏ bạn là người bình quyền giới.
Ăn mặc như thế cũng không có gì sai,
mẹ tôi cứ bảo là, là ấy,
"Sao con mặc cái kiểu quần đấy,
kiểu khoe thân như vậy hả?" Quần tôi đẹp mà.
Tôi thích tiếng nói của tôi.
Còn mẹ thì, "Sao con nói chuyện cái kiểu đấy..."
Cái kiểu gì cơ? Tôi đang thể hiện bản thân thôi mà.
Tôi nghĩ chúng ta cần
bắt cầu tư tưởng không chỉ
qua nhiều thế hệ người theo bình quyền giới,
mà còn qua nhiều kiểu nói chuyện,
để chúng ta thực sự hiểu nhau,
nếu không chúng ta
thật là bất khắc đối với người ủng hộ bình quyền giới.
Đấy là từ tôi mới chế,
"bất khắc" là 2 từ "nghiêm khắc" và "bất công" ghép lại.
Đó là cảm nhận của tôi.
Nhân tiện đây, các bạn thật là tuyệt vời.
Nào. Câu hỏi tiếp theo.
(Vỗ tay)
"Thuốc chữa ung thư đã được tìm ra, thế mà thuốc trị hói vẫn chưa. Tại sao vậy?"
Xin chào,
tên tôi là Joseph Mancuso.
Trước hết tôi xin bày tỏ niềm cảm kích
của tôi đến chương trình TED, với khán giả có tổ chức,
rất có tôn ti trật tự.
Tôi phải nói là
chuyện hói đầu
quả rất đáng quan tâm.
MIễn là người phụ nữ đó, như tôi đây,
trong thời hiện đại,
cứ làm những gì mình muốn thôi, không phải cả nể người khác,
bất kể mình thuộc giới LGBT hay gì gì gì. Phải không?
Ý của tôi muốn nói là,
vẻ bề ngoài,
phụ nữ không quan tâm đâu.
Bạn nghĩ họ để ý
nhưng không đâu.
Tôi nhớ có người phụ nữ bảo,
cô ấy rất yêu chồng, điều đó có ngọt ngào không cơ chứ.
Cô ấy cũng còn khá trẻ.
Còn anh chồng lớn tuổi hơn.
Cô ấy bảo cô sẽ luôn yêu chồng,
dù đầu anh ta trắng xoá cả đầu,
hay có rụng hết tóc chẳng còn cọng nào.
Nói chung, tất cả là do tình yêu thôi.
Tôi nói có phải không ạ?
Đúng thế đấy. Quả đúng thế đấy.
Tôi không còn gì để bổ sung.
Đừng có dây vào rắc rối là được.
Được rồi, câu hỏi tiếp theo.
"Bạn đã từng ăn thử thịt khôngphải nuôi từ phòng thí nghiệm?"
À, ừ,
Trước tiên tôi xin nói rằng
đây là kinh nghiệm khó khăn
đối với một người Mỹ gốc Hoa.
Tôi không biết phải gọi bản thân là gì,
bởi tôi có thân phận người Hoa,
nhưng các con tôi là người Mỹ,
nên khá khó cho tôi bày tỏ bản thân
trước khán giả như thế này.
Nhưng về vấn đề đánh giá thịt,
điều quan trọng cần nói là
Ta không cần thực phẩm hoàn hảo,
chỉ cần nó không độc hai là được.
Có lẽ tiêu chuẩn chọn thực phẩm là vậy.
Tôi sẽ suy nghĩ thêm về ý tưởng này
và sẽ tổng kết cho bạn vào năm sau.
Tiếp theo.
Câu tiếp theo nào. (Vỗ tay)
"Liệu sẽ có thế giới hậu chủng tộc trong tương lai?"
Chân thành cám ơn vì đã mời tôi.
Tên tôi là Garry Weaselhead. Tên lạ quá phải không.
Tôi là thành viên của Hội quốc gia Blackfeet.
Tôi cũng mang nửa dòng máu Lakota, đó cũng là họ của tôi,
và dù nghe tên tôi có hơi hướm
theo nghề chính trị nhưng
tôi không theo nghề đấy.
Khán giả khó tính thật.
(Cười)
Khi mọi người hỏi tôi về chuyện chủng tộc
tôi thường bảo họ, với tư cách thành viên
Hiệp hội các nước phát triển,
tôi hẳn không phải
kiểu người bạn tìm kiếm.
Ví dụ như, bên cạnh việc hoạt động xã hội,
tôi còn là diễn viên hài độc thoại.
(Cười)
GIờ tôi nổi tiếng
khắp trường đại học.
GIờ thì mỗi khi trường tổ chức hội giao lưu văn hoá,
tức hội cho-ai-không-phải-da-trắng,
là chắc chắc tôi có mặt. (Cười)
Tôi có nghĩ có tồn tại thế giới hậu chủng tộc không ấy à?
Tôi nghĩ ta không thể nói đến chủng tộc
không nhớ đến chủng tộc là một cấu trúc
về một số mặt,
nhưng mặt khác,
mà nếu ta không sửa chữa lỗi lầm trong quá khứ,
ta sẽ thụt lùi văn minh.
Tôi không cần biết hiện tại dẫn đến tương lai hay không.
Tôi biết tại TED có rất nhiều con người tuyệt vời
đang gắng giải quyết những vấn đề thế giới.
Nếu những điều tôi trình bày hôm nay
làm bạn không thoải mái, thì không phải cảm ơn tôi đâu.
(Vỗ tay)
Tôi nghĩ ta còn kịp trả lời một câu hỏi.
"Chương trình ăn kiêng thịnh hành nhất hiện nay?"
sẽ trả lời đây?
Chà, tôi sẽ trả lời thật nhanh
bằng vai ba, bốn người một lúc.
Thật nhanh nhé.
Ý kiến của tôi về ăn kiêng đó là,
nếu bạn không yêu quý bản thân
thì chẳng có chương trình ăn kiêng nào
có thể giúp mông bạn thon gọn vừa ý nổi
để bạn cảm thấy tự tin hơn,
nên thôi đừng tìm kiếm nữa.
Còn ý tôi là, với một phụ nữ châu Phi,
tôi tin là chương trình kiêng cữ ta cần
thực ra là bài trừ niềm tin điên rồ
rằng eo bụng của bạn
có gì không đẹp đẽ.
Tôi nói đùa thế thôi.
Phụ nữ kích cỡ to không phải điều đáng xấu hổ.
Đó là điều tôi muốn nói.
Các bạn phụ nữ ơi, hãy yêu quý thân thể mình.
Đừng quay cuồng nhịn ăn nữa.
Bạn đang làm bản thân và người xung quanh khổ sở mà thôi.
Câu trả lời cuối cùng.
Ta đang bàn về chương trình ăn kiêng thịnh hành nhất à?
Tôi bắt đầu bằng việc giới thiệu
là lần đầu tôi đến TED.
Tôi không phải là người bạn thường thấy
nói chuyện trên sân khấu này.
Hàm răng tôi chẳng dễ nhìn,
nhưng tôi bắt Sarah Jones hứa
lần này phải cho tôi đến TED,
vì lần trước Sarah không cho.
Tôi chỉ muốn nói rằng,
có nhiều điều quan trọng
hơn ngồi tính ca-lo-ri.
Là một người sống trên đường phố New York,
đến đây nghe các ý tưởng đáng lan truyền,
tôi muốn trình bày là tôi tin tưởng vào ý
"hiện tại là tương lai mới",
rằng từ nơi bạn đang ngồi, bạn tạo ra những thứ
đến trong tương lai, dù tốt hay xấu.
Đối với tôi, từ "không nơi nương tựa"
là không chính xác về nghĩa.
Quả là tối nay có thể
tôi không có chỗ đặt lưng,
nhưng điều đó chỉ có nghĩa tôi đang "không nhà" mà thôi.
Chốn nương tựa thì tôi có. Bạn cũng vậy.
Hãy tìm ra chốn ấy, soi mình vào đó.
Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu rằng,
nhà không chỉ là thực thể vật chất.
Vật chất thì cũng tốt thôi, nhưng "nhà" cũng có nghĩa
sống với thực tế ngay trên Trái Đất này.
Con người hiện nay đang sống như thế nào?
Làm sao bạn có thể trở thành một phần của giải pháp?
Cám ơn các bạn đã cho rằng
chính khoảnh khắc hiện tại
ảnh hưởng lớn tương lai.
Tôi rất cảm kích, XIn chào.
(Vỗ tay)
XIn cảm ơn các bạn rất nhiều.
Cám ơn anh đã tin tưởng tôi, Chris.
(Vỗ tay)