Tip:
Highlight text to annotate it
X
Translator: Phuong Quach Reviewer: Chau Uong
Điều tôi muốn làm là nói với các bạn một ít về nỗi sợ hãi
và cái giá của nỗi sợ hãi
và thời kì sợ hãi mà chúng ta đang tiến tới.
Tôi muốn các bạn cảm thấy thoải mái với tôi bằng cách
cho các bạn biết rằng tôi biết một chút về sự sợ hãi và sự lo lắng.
Tôi là 1 người Do Thái đến từ New Jersey.
(Cười)
Tôi đã biết lo lắng trước khi tôi biết đi
(Cười)
Vâng, xin hãy vỗ tay cho điều đó.
(Vỗ tay)
Cảm ơn.
Nhưng tôi cũng lớn lên trong thời điểm mà có những điều để sợ hãi.
Chúng tôi được đưa ra hội trường khi tôi còn là một đứa trẻ nhỏ
và được dạy cho cách tự trùm áo khoác phủ kín đầu
để bảo vệ mình khỏi cuộc chiến tranh hạt nhân toàn cầu.
Thậm chí cái đầu 7 tuổi của tôi cũng biết rằng điều đó không ích gì.
Nhưng tôi cũng biết rằng
cuộc chiến hạt nhân toàn cầu là một điều đáng lo ngại.
Vậy mà, dù thực tế là chúng ta đã sống suốt 50 năm
với sự đe dọa của cuộc chiến như vậy,
phản ứng của chính phủ chúng ta và của xã hội chúng ta
là làm những điều tuyệt vời.
Chúng ta đã tạo chương trình không gian để đáp trả điều đó.
Chúng ta xây hệ thống đường cao tốc để đáp trả điều đó.
Chúng ta đã tạo ra Internet để đáp trả điều đó.
Vì vậy đôi khi nỗi sợ hãi có thể tạo ra một phản ứng mang tính xây dựng.
Nhưng đôi khi nó có thể tạo ra một phản ứng không có tính chất này.
Vào ngày 11 tháng 9 năm 2001,
19 tên đã kiểm soát 4 chiếc máy bay
và lái chúng đâm vào vài tòa nhà.
Chúng đã tạo ra tổn thất khủng khiếp.
Đó không phải việc của chúng ta để giảm thiểu những tổn thất đó
Nhưng phản ứng mà chúng ta đã làm rõ ràng là không cân xứng -
không cân xứng đến mức chúng ta đang ở bờ vực rối ren.
Chúng ta đã bố trí lại bộ máy an ninh quốc gia Hoa Kì
và của nhiều chính phủ khác
để đề cập về mối đe dọa mà ở thời điểm các cuộc tấn công đó diễn ra,
mối đe dọa đó khá giới hạn
Thực tế, theo các cơ quan tình báo của chúng ta,
vào ngày 11 tháng 9 năm 2001,
đã có 100 thành viên chủ chốt của tổ chức Al-Qaeda.
Chỉ có vài ngàn tên khủng bố.
Chúng đã đặt ra một mối đe dọa hiện hữu
không nhằm vào ai.
Nhưng chúng ta đã bố trí lại toàn bộ hệ thống an ninh quốc gia của chúng ta
một cách bao quát nhất kể từ Thế chiến thứ hai.
Chúng ta đã trải qua hai cuộc chiến.
Chúng ta đã chi hàng tỉ tỉ đô la.
Chúng ta đã đánh mất giá trị của chính mình.
Chúng ta đã vi phạm luật pháp quốc tế.
Chúng ta nhân nhượng tra tấn.
Chúng ta đã chấp nhận ý tưởng
là nếu 19 gã này có thể làm được, thì mọi người đều làm được.
Và do đó, lần đầu tiên trong lịch sử,
chúng ta đã nhìn tất cả mọi người như một mối đe dọa.
Và kết quả của điều đó là gì ?
Các lập trình giám sát theo dõi email và các cuộc điện thoại
của toàn bộ các quốc gia -
hàng trăm triệu người -
bỏ qua việc các nước này có là đồng minh của ta hay không,
bỏ qua cả những gì là lợi ích chúng ta.
Tôi sẽ tranh luận rằng 15 năm sau,
kể từ hôm nay sẽ có thêm nhiều kẻ khủng bố hơn,
nhiều cuộc tấn công khủng bố hơn, nhiều thương vong do khủng bố hơn--
tính toán này là của của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ -
kể từ hôm nay, khu vực mà các cuộc tấn công đó bắt nguồn
lại càng bất ổn hơn bao giờ hết trong lịch sử,
có lẽ kể từ khi xảy ra nạn Hồng Thủy,
chúng ta đã không thành công trong phản ứng của chúng ta.
Giờ đây bạn phải tự hỏi, ta đã sai từ đâu?
Chúng ta đã làm gì? Chúng ta mắc phải sai lầm gì?
Và bạn có thể nói, nhìn đi, Washington là một nơi bất thường.
Có những cuộc đấu đá chính trị để kiếm cơm.
Chúng ta đã biến những cuộc đàm luận thành một cuộc chiến trong lồng.
Và đó là sự thật.
Nhưng, tin hay không, có vấn đề còn lớn hơn sự rối loạn đó,
mặc dù tôi tranh luận rằng
sự rối loạn đó làm ta không thể làm được bất cứ điều gì
ở những nước giàu và mạnh nhất thế giới
là một điều còn nguy hiểm hơn so với một nhóm như ISIS có thể làm,
bởi vì nó cản bước chúng ta và khiến ta tránh xa sự tiến bộ.
Nhưng còn nhiều vấn đề khác.
Và các vấn đề đó
đến từ thực tế là ở Washington và nhiều thủ phủ khác hiện nay,
chúng ta đang gặp khủng hoảng sáng tạo.
Tại Washington, tại bộ phận cố vấn,
nơi mà mọi người được cho là phải đưa ra những ý tưởng mới,
bạn sẽ không thấy ý tưởng mới táo bạo nào,
vì nếu bạn đề nghị 1 ý tưởng táo bạo mới,
bạn không chỉ bị công kích trên Twitter,
mà còn không được nhận trong công tác chính phủ.
Vì chúng ta nhạy cảm với sự độc hại gia tăng trong cuộc tranh luận chính trị,
bạn có những chính phủ có tâm lý ta- đối đầu với -họ,
những nhóm nhỏ sẽ ra quyết định.
Khi bạn ngồi cùng với một nhóm nhỏ những người ra quyết định,
bạn sẽ nhận được gì?
Bạn nhận được ý tưởng nhóm.
Mọi người đều có chung quan điểm,
bất cứ cái nhìn nào từ bên ngoài nhóm đều được xem là một sự đe dọa.
Đó là sự nguy hiểm.
Bạn sẽ có những quy trình phản ứng lại vòng tuần hoàn thông tin
Và do đó, các bộ phận của chính phủ Mỹ có tầm nhìn xa, nhìn về phía trước,
hoạch định chiến lược-
các chính phủ khác cũng làm điều này - nhưng không được,
vì họ đang phản ứng lại vòng tuần hoàn thông tin.
Vì vậy ta không nhìn về phía trước.
Vào ngày 11/09, chúng ta đã có khủng hoảng vì chúng ta đã nhìn sai hướng đi.
Ngày nay chúng ta có một khủng hoảng bởi vì sự cố ngày 11/09,
chúng ta vẫn đang nhìn sai hướng,
và chúng ta biết vì chúng ta thấy những xu hướng chuyển đổi ở phía chân trời
quan trọng hơn rất nhiều so với những gì ta thấy vào ngày 11/09;
quan trọng hơn rất nhiều so với mối đe dọa đặt ra bởi những kẻ khủng bố này;
thâm chí còn quan trọng hơn cả sự bất ổn mà chúng ta đã có
ở vài nơi trên thế giới mà họ đang nhức nhối bởi sự bất ổn hiện nay.
Thực chất, những điều chúng ta đang thấy ở các nơi đó trên thế giới
có thể là những triệu chứng.
Chúng có thể là sự phản ứng với những xu thế lớn lao hơn.
Và nếu chúng ta cứ chữa trị triệu chứng này và phớt lờ xu thế lớn hơn,
thì chúng ta sẽ phải đương đầu với những vấn đề lớn hơn.
Và những xu hướng đó là gì?
Đối với một nhóm như các bạn,
những xu hướng khá rõ ràng.
Chúng ta đang sống tại thời điểm mà từng mảnh vải của xã hội loài người
đang được đan lại.
Nếu bạn từng nhìn thấy bìa của tờ The Economist cách đây vài ngày -
tờ đó cho rằng 80% dân số trên hành tinh,
đến năm 2020, sẽ có một chiếc smartphone.
Họ sẽ có một chiếc máy tính nhỏ được kết nối Internet ở trong túi.
Ở hầu hết các nước Châu Phi, tỉ lệ sử dụng điện thoại là 80%.
Tháng 10 vừa rồi, chúng ta
có nhiều thiết bị di động, thẻ SIM,
trên thế giới hơn là dân số.
Chúng ta đang ở thời khắc quan trọng trong lịch sử,
khi mà mỗi một người trên thế giới,
sẽ là một phần của hệ thống nhân tạo lần đầu tiên,
có thể chạm vào người khác -
chạm vào họ dù tốt hay xấu, khỏe mạnh hay ốm đau.
Và những thay đổi gắn liền với nó đang dần thay đổi tính tự nhiên
trên từng khía cạnh của việc quản lí và cuộc sống trên thế giới
theo những cách mà các nhà lãnh đạo của chúng ta phải nghĩ về nó,
khi họ nghĩ về những mối đe dọa trực tiếp này.
Về phía cạnh an ninh,
ta thoát khỏi Chiến Tranh Lạnh và vì nó quá tốn kém cho 1 cuộc chiến hạt nhân,
nên chúng ta đã không làm,
đến thời kỳ mà tôi gọi là Chiến Tranh Mát Mẻ, chiến tranh mạng,
mà chi phí cho các cuộc xung đột thực sự rất thấp, ta có thể không bao giờ dừng.
Ta có thể bước vào một thời kỳ chiến tranh triền miên,
và ta biết bởi vì ta đã trải qua trong nhiều năm rồi.
Thế mà, ta chưa có những học thuyết cơ bản để hướng dẫn ta trong vấn đề này.
Chúng ta chưa có những sáng kiến cơ bản.
Nếu ai đó tấn công chúng ta qua mạng,
thì liệu ta có khả năng phản ứng lại bằng cuộc tấn công thật sự?
Chúng ta không biết.
Nếu ai đó thực hiện cuộc tấn công mạng, làm sao chúng ta ngăn được họ?
Khi Trung Quốc thực hiện các cuộc tấn công mạng,
Chính phủ Hoa Kỳ đã làm gì?
Có người nói chúng ta sẽ truy tố một vài người Trung Quốc,
những người chưa bao giờ đến Mỹ.
Họ sẽ không bao giờ đi đến bất cứ chỗ nào gần một sĩ quan hành pháp
những người sẽ tống giam họ.
Đó là một cử chỉ - không phải một trở ngại.
Các lực lượng điều hành đặc biệt hiện có trong có lĩnh vực ngày nay
phát hiện ra rằng những nhóm phiến loạn nhỏ dùng điện thoại di động
truy cập vào hình ảnh vệ tinh mà trước đó chỉ những người quyền lực mới có.
Thực vậy, nếu như bạn có một cái điện thoại,
bạn có thể truy cập vào quyền hạn mà một người quyền lực đã không có,
và sẽ là điều tuyệt mật cách đây 10 năm.
Trong điện thoại của tôi có một ứng dụng cho tôi biết
vị trí của các máy bay trên thế giới, tọa độ và tốc độ của nó,
và loại máy bay gì,
và nó sẽ đi đâu, hạ cánh ở đâu.
Họ có những ứng dụng cho phép họ biết
kẻ thù của họ đang định làm gì.
Họ đang sử dụng những công cụ này theo cách mới.
Khi một quán cafe ở Sydney bị một gã khủng bố kiểm soát,
gã đi vào với một khẩu súng trường...
và một cái iPad.
Và vũ khí chính là cái iPad.
Bởi vì gã bắt người, gã khủng bố họ,
gã đưa iPad vào mặt họ,
và sau đó gã quay video rồi tung lên internet,
và gã đã chiếm lĩnh truyền thông thế giới.
Nhưng nó không chỉ ảnh hưởng về an ninh.
Mối quan hệ giữa các quyền lực tối cao -
chúng ta tưởng đã trải qua kỉ nguyên lưỡng cực.
Ta nghĩ đây là kỉ nguyên đơn cực,
nơi mà các vấn đề lớn được giải quyết.
Bạn nhớ không? Đó là cái kết của lịch sử.
Nhưng không phải thế.
Giờ chúng ta nhận ra rằng những giả thuyết cơ bản về Internet -
rằng nó sẽ kết nối chúng ta, gắn kết xã hội -
không hẳn là thật.
Ở các nước như Trung Quốc, ta có Bức Tường Lửa Trung Quốc
Có những quốc gia nói không, nếu Internet xuất hiện ở nước chúng tôi
chúng tôi kiểm soát nó trong lãnh thổ.
Chúng tôi kiểm soát nội dung. kiểm soát an ninh.
Chúng tôi sẽ quản lý Internet.
sẽ quyết định cái gì được tung lên mạng.
Chúng tôi sẽ thiết lập một bộ luật khác.
Giờ bạn có lẽ nghĩ, đó chỉ là Trung Quốc.
Nhưng đó không chỉ là Trung Quốc.
Đó là Trung Quốc, Ấn Độ, Nga.
Đó là Ả Rập Xê-út, Singapore, Brazil.
Sau vụ lùm xùm của NSA, Nga, Trung, Ấn Độ, Brazil,
đều nói rằng hãy tạo ra một sức mạnh Internet mới,
vì chúng ta không thể chỉ phụ thuộc vào một cái.
Và rồi thì, bạn có được gì?
Bạn có một thế giới lưỡng cực mới
mà trong đó có quốc tế hóa công nghệ,
niềm tin của chúng ta,
bị thách thức bởi chủ nghĩa dân tộc về công nghệ,
niềm tin khác.
Chúng ta sẽ thấy nhiều sự thay đổi ở khắp mọi nơi.
Ta thấy dịch vụ thanh toán qua di động.
Nó đang diễn ra ở những nơi bạn không thể ngờ.
Điều đó đang diễn ra ở Kenya và Tanzania,
nơi có hàng triệu người không được tiếp cận những dịch vụ tài chính
giờ dùng những dịch vụ đó trên điện thoại của mình.
Có 2.5 triệu người không thể tiếp cận dịch vụ tài chính
sẽ nhanh chóng có được thôi.
Một tỉ trong số đó sẽ sớm truy cập được các dịch vụ đó
qua điện thoại của họ.
Điều này không chỉ giúp họ giao dịch với ngân hàng.
Điều này sẽ thay đổi định nghĩa về chính sách tiền tệ.
Điều này sẽ thay đổi định nghĩa về tiền
Giáo dục cũng sẽ thay đổi tương tự vậy.
Dịch vụ y tế cũng sẽ thay đổi tương tự.
Những dịch vụ chính phủ cũng sẽ được phân bổ theo cách tương tự.
Thế mà, ở Washington, chúng ta đang tranh luận
liệu có nên gọi nhóm khủng bố kiểm soát toàn bộ Syria và I-rắc
là ISIS hay ISIL hay hệ thống Hồi giáo.
Chúng ta đang cố gắng xác định
số tiền mà chúng ta muốn thương lượng cùng những người Iran
trong cuộc chiến hạt nhân công nghệ cách đây 50 năm,
trong khi ta biết Iran hiện nay đang trong cuộc chiến mạng với chúng ta
và chúng ta đang phớt lờ điều đó, một phần là vì những doanh nghiệp
không hài lòng về các cuộc tấn công mà họ đang chịu tổn thất.
Và điều đó khiến chúng ta kiệt sức
điều đó mới đáng nói,
và một sự thất bại không thể quan trọng hơn một nhóm như vậy,
vì sự phát triển của nước Mỹ và an ninh quốc gia thật sự
và tất cả mọi việc được xúc tiến thậm chí suốt thời gian diễn ra chiến tranh lạnh,
là quan hệ đối tác công - tư giữa khoa học, công nghệ và chính phủ
bắt đầu khi Thomas Jefferson ở trong phòng thí nghiệm một mình
nghĩ ra nhiều điều mới.
Nhưng đó là những kênh đào, và đường ray và điện báo;
đó là ra-đa và Internet.
Đó là Tang, thức uống cho bữa sáng -
có thể không quan trọng nhất trong số những phát triển.
Nhưng điều bạn có là quan hệ đối tác và một cuộc đối thoại,
và cuộc đối thoại đã thất bại.
Đó là sự thất bại vì ở Washington,
ít có chính phủ được xem xét hơn.
Đó là sự thất bại,tin hay không, vì
Washington đang có cuộc chiến khoa học
mặc dù trong lịch sử của loài người,
mỗi lần có ai đó tiến hành cuộc chiến tranh khoa học,
khoa học luôn giành chiến thắng.
(Vỗ tay)
Nhưng chúng ta có một chính phủ không muốn lắng nghe,
không có đủ nhân lực trình độ cao nhất
để hiểu điều này.
Trong thời đại hạt nhân,
khi có nhiều người làm việc trong hệ thống an ninh cao cấp,
họ phải phát biểu chính kiến của mình.
Họ phải biết tiếng lóng, từ vựng.
Nếu bạn đi đến cấp cao nhất trong chính phủ Mỹ hiện nay
và nói "Nói tôi nghe về máy tính, về khoa học thần kinh,
về những điều sẽ thay đổi thế giới vào ngày mai",
họ sẽ đứng ngây người ra.
Tôi biết, vì khi tôi viết cuốn sách này,
tôi đã gặp 150 người, đa số từ lĩnh vực khoa học và công nghệ,
cảm thấy họ như bị đẩy qua bàn dành cho trẻ em
Trong lúc đó, về mặt công nghệ,
chúng ta có nhân lực tuyệt vời để tạo ra những điều tuyệt vời,
nhưng họ bắt đầu tại ga-ra và họ không cần chính phủ
họ không muốn chính phủ can thiệp.
Nhiều người có quan điểm chính trị mập mờ giữa
chủ nghĩa tự do và vô chính phủ:
hãy để tôi yên.
Nhưng thế giới đang tan rã.
Đột nhiên, sẽ có nhiều sự thay đổi lớn trong luật lệ và quy định
và những vấn đề lớn liên quan đến tranh chấp
và những vấn đề lớn liên quan đến an ninh và sự riêng tư.
Và chúng ta còn chưa bắt đầu những vấn đề kế tiếp,
những vấn đề triết học.
Nếu bạn không thể bầu cử, nếu bạn không có việc làm,
nếu bạn không thể gửi ngân hàng, không được dịch vụ y tế,
nếu bạn được giáo dục nếu không có Internet,
việc truy cập Internet có phải quyền lợi cơ bản nên được viết trong hiến pháp?
Nếu việc truy cập Internet là quyền lợi cơ bản,
có phải việc sử dụng điện cho 1.2 tỉ người không thể sử dụng điện
là quyền lợi cơ bản?
Đây là những vấn đề cơ bản. Những triết gia ở đâu?
Cuộc đối thoại ở đâu?
Và điều đó khiến tôi có mặt tại đây.
Tôi sống ở Washington. Thật tội nghiệp.
(Cười)
Cuộc đối thoại không có diễn ra tại đây.
Những vấn đề lớn này sẽ thay đổi thế giới,
thay đổi an ninh quốc gia, thay đổi nền kinh tế,
tạo ra niềm hi vọng, tạo ra sự đe dọa,
chỉ có thể được giải quyết khi bạn tập hợp
những nhóm am hiểu khoa học và công nghệ đến gần nhau
chung tay cùng với chính phủ.
Cả hai bên đều cần lẫn nhau.
Và cho tới khi chúng ta khôi phục lại sự liên kết đó,
cho tới khi chúng ta giúp nước Mỹ và những nước khác cùng phát triển,
chúng ta sẽ càng ngày càng dễ bị công kích.
Những rủi ro liên quan ngày 9/11 sẽ không đếm được
số lượng người mất trong cuộc tấn công khủng bố
hay số lượng tòa nhà bị hủy hay hàng tỉ tỉ đô la tổn thất.
Chúng sẽ được tính bằng cái giá ngó lơ của ta khỏi những vấn đề quan trọng
và sự bất lực của chúng ta trong việc tập hợp
các nhà khoa học, kĩ sư công nghệ, những lãnh đạo nhà nước
ngay lúc chuyển giao tương tự buổi đầu thời đại Phục Hưng,
tương tự buổi đầu của những kỉ nguyên chuyển giao quan trọng
từng xảy ra trên Trái Đất,
và bắt đầu nghĩ ra, nếu không phải là câu trả lời chính xác,
ít nhất cũng là những câu hỏi chính xác.
Tuy chúng ta chưa đến được đó,
nhưng những cuộc thảo luận thế này và những nhóm như bạn
là những nơi mà những câu hỏi có thể được hình thành.
Và đó là lí do tôi tin tưởng những nhóm như TED,
những buổi thảo luận tương tự trên khắp hành tinh,
là nơi mà tương lai của chính sách đối ngoại, chính sách kinh tế,
chính sách xã hội, triết học, cuối cùng sẽ diễn ra.
Do đó, tôi thật vinh hạnh khi trò chuyện cùng bạn.
Cảm ơn rất, rất nhiều.
(Vỗ tay)