Tip:
Highlight text to annotate it
X
"Vũ trụ", thông thường, có nghĩa là "tất cả mọi thứ" - núi,
biển, mặt trăng, quả bóng nguyên tử hydro khổng lồ và rất nhiều nữa.
Nhưng nếu vũ trụ là mọi thứ,
liệu điều đó có nghĩa là bao gồm những thứ chúng ta còn không biết là chúng tồn tại? Hoặc thậm chí
là những thứ chúng ta tin là tồn tại nhưng chưa tìm ra? Ví dụ như là, có phải tương lai
là một phần của vũ trụ?
Trong vật lí, chúng ta thường phân biệt giữa hai cách nói về vũ trụ là 1) vũ trụ "thấy được",
nghĩa là mọi thứ tồn tại mà chúng ta có thể xác nhận hoặc tiếp thu,
và 2) "Vũ trụ" với chữ V viết hoa, hoặc là "Toàn thể Vũ trụ", bao gồm mọi thứ
đã, đang và sẽ tồn tại, bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu, mà không phụ thuộc vào
chúng ta có (hoặc sẽ) biết về nó hay không.
Dĩ nhiên, lí do chính cho sự phân biệt này là để chúng ta có thể nói một cách khoa học về
những phần của vũ trụ chúng ta chưa thể tiếp nhận, và hai lí do lớn nhất
làm chúng ta chưa thể tiếp nhận một phần của vũ trụ là hoặc nó ở tương lai
hoặc nó ở quá xa mà ánh sang từ đó chưa kịp đến chỗ của chúng ta. Lí do:
như chúng ta đã biết, vũ trụ có một khởi đầu và giờ nó khoảng 13.8 tỉ năm tuổi.
Ánh sáng mất thời gian để di chuyển trong không gian, nên chỗ nào ở quá xa chúng ta vẫn chưa thể
nhìn thấy được, tương tự như sấm từ một cú sét đánh sẽ không thể nghe được - cho
đến khi bạn chờ đủ lâu. Nếu bạn bị mù, sấm
sẽ là dấu hiệu đầu tiên của cơn giông,
và nếu bạn nghe thấy nó, bạn có thể kết luận là có cơn giông.
Vậy trong vũ trụ "thấy được", cái gì
mà chúng ta biết là "tồn tại"? Nhiều lắm là ba thứ:
không thời gian, các hạt và cách định luật vật lí miêu tả cách không thời gian và
các hạt tương tác để tạo ra trọng lực và vật chất và lực và mọi thứ khác.
Mọi người cũng tranh cãi liệu toán học có là một phần của vũ trụ không, hay là nó tồn tại
bên ngoài vũ trụ dưới dạng một "thiên đường toán học" - nhưng nếu bạn nghĩ toán học tồn tại
và Vũ trụ là tất cả mọi thứ tồn tại, ờ thì, tùy bạn.
Còn một điều nữa, có thể bạn đã nghe về nhiều vũ trụ song song,
một ý tưởng của các nhà nghiên cứu và phim khoa học viễn tưởng rằng
những gì chúng ta nghĩ là "Vũ trụ" thực ra chỉ là
một phần nhỏ của một cái lớn hơn mà thực sự là
"tất cả mọi thứ", tuy nhiên đó lại là cả một câu chuyện khác.