Tip:
Highlight text to annotate it
X
Ai Cập...
Vùng đất cổ xưa và kỳ bí,
nơi mà tiếng thì thầm của con người đến từ sa mạc.
Đối với người Ai Cập, cuộc sống là vĩnh hằng.
Họ tìm kiếm các thành phần trên địa cầu để gìn giữ cho thân xác và cuộc sống bất tử của mình.
Với kiến thức hằng thế kỷ thông qua thực tiễn,
các thầy tế tạo nên những xác ướp tinh xảo nhất, mà thế giới từng biết đến.
Và ngày nay, họ có một cuộc hành trình quan trọng.
Đến Ai Cập, với những thành phần để ướp xác pharaoh.
Ramses vĩ đại đã chuẩn bị cho thời khắc của cuộc đời mình,
khi xác ướp của ông ấy được đưa lên thiên đàng.
Nhưng họ đã ướp xác như thế nào?
Họ đã ẩn trốn ở đâu, và có thể nào họ vẫn còn sống đến ngày nay?
Đó là bí mật của các pharaoh.
Có một ít những xác ướp mà tên của chúng được viết trên tấm vải dùng để băng bó và trên quan tài.
Những xác ướp này là những người không bị phân hủy, khi họ chết,
bởi vì thịt của họ được bảo quản bởi một phương pháp bí mật.
Và theo những văn tự,
những xác ướp này của ba vị pharaoh quyền lực nhất đã từng sống.
Ramses vĩ đại, cha và con trai của ông ta.
Được cai trị bởi những pharaoh như Ramses,
Đế chế Ai Cập thống trị vùng Cận Đông trong 3000 năm.
Và trong suốt thời gian đó, các vị vua chúa và bộ máy cai trị của Ai Cập rõ ràng đã thay đổi.
Những người Ai Cập tin rằng điều này là do ý muốn của các vị thần. "Sự sắp đặt thiêng liêng".
Ramses chia sẻ cuộc sống của mình với hoàng hậu Nefertari.
Như những người Ai Cập khác, họ yêu đời và muốn vượt qua khỏi cái chết.
Họ tin rằng chết chỉ là một cái cổng dẫn đến một cuộc sống tiếp theo.
Và nếu họ không được sinh ra trên trái đất, cuộc sống của họ sẽ tiếp diễn trên thiên đàng.
Thế nên họ cầu nguyện, sự thành tâm và lễ vật sẽ đảm bảo cho họ một địa vị trên trái đất và xa hơn nữa.
Vũ trụ của người Ai Cập được điều hành bởi nữ thần Ma'at, người cai trị thế giới và thiên đàng.
Ngay cả Ra, vị thần là con trai hùng mạnh nhất cũng tuân theo luật của Ma'at.
Nếu trật tự của Ma'at's bị phá vỡ, mặt trời sẽ không mọc.
Trăng sẽ không lên.
Những xác ướp Ai Cập sẽ không sống lại.
Họ gọi linh hồn của mỗi con người là "Ba".
Sau khi chết, Ba của bạn sẽ đối diện với cuộc phán xét cuối cùng.
Trái tim của bạn sẽ được đặt lên một đĩa cân phán xét, và đợi chờ công lý.
Nếu bạn làm điều ác, trái tim nặng nề của bạn sẽ làm nghiêng cân, và con Devourer sẽ loại bỏ bạn.
Nhưng nếu bạn luôn thật thà và sống theo lẽ phải, trái tim của bạn sẽ nhẹ.
Linh hồn của bạn sẽ bay lên thiên đàng để trở vào xác bạn.
Và xác ướp của bạn sẽ sống dậy ở thế giới bên kia.
Một thế giới mà mỗi khoảng khắc trong đó đều là một ngày tươi đẹp.
Nhưng sự chuẩn bị của xác ướp cho chuyến đi này vẫn còn là một điều bí mật.
Người Ai Cập ghi lại câu chuyện cổ tích của họ về chiến tranh và cái chết...
Thần thoại và truyền thuyết...
Mọi thứ, ngoại trừ cách mà họ ướp xác.
Thật kỳ lạ, chẳng có bản viết hoàn chỉnh nào được tìm thấy,
vì thế, khi vị thầy tế Ai Cập cổ đại cuối cùng chết, ông ta mang theo bí mật xuống nấm mồ.
Nhiều khía cạnh của thuật ướp xác vẫn còn thiếu,
đến khi nhà Ai Cập học Bob Brier kiên nhẫn thu thập những manh mối còn sót lại.
Tôi sẽ quan sát bức tranh trong lăng mồ, bản viết cổ đại, điêu khắc trong các đền thờ,
mọi thứ, mà có thể chỉ ra thành phần được dùng để ướp xác.
Đền thờ của hoàng hậu Hatshepsut tại Deir el-Bahri mô tả cuộc viễn chinh của người Ai Cập về phía Đông Phi.
Người Ai Cập đã lấy thành phần cho việc ướp xác từ khắp nơi mà họ đã khám phá.
Những xác ướp đầu tiên được làm tự nhiên, được phơi khô trên các đụn cát nóng trên sa mạc.
Nhưng khi người Ai Cập bắt đầu dùng các hầm mộ trong các kim tự tháp,
những cái xác không còn tiếp xúc với cát nữa,
vì thế, họ bảo quản xác không bằng cách tự nhiên nữa.
Và nghệ thuật ướp xác được sinh ra.
Để sấy khô xác, họ phủ Natron lên cái xác trong 35 ngày (một dạng bột trắng được lấy dưới lòng một cái hồ gần sông Nile),
là kết quả của sự pha trộn tự nhiên giữa muối ăn và baking soda.
Những nhà ướp xác cổ đại dùng 7 loại dầu thiêng.
một số được chiết suất từ những loại cây hiếm, một số được mang về từ những vùng đất xa xôi.
Đền thờ của Hatshepsut còn chỉ ra một lượng hương trầm và nhựa thơm được họ mang về.
Đó là những thành phần quan trọng để ướp xác.
Người Ai Cập đã nhận biết được,
sáp ong, nhựa thông và mật ong vàng đặc biệt phù hợp cho việc ướp xác.
Những chất khử trùng tự nhiên này được mô tả bởi nhà sử học Hi Lạp Herodotus trong cuốn sách của mình.
Các thầy tế rạch da bằng những con dao sắc. lấy ra các nội tạng như gan và để lại tim,
cái mà họ tin là nguồn gốc của sự ý thức được đặt trong đó.
Chó rừng mang đầu Anubis bảo vệ cho xác ướp.
Lũ ruồi sa mạc sẽ bị thu hút đến làm khô cái xác.
Các thầy tế của ông ta sẽ trang hoàng cái xác bằng vàng và làm thơm chúng bằng trầm và nhựa thơm.
Bằng nghi thức mở miệng, xác ướp sẽ thở và nói chuyện trong thế giới bên kia.
Thầy tế đọc các câu thần chú đầy quyền lực khi xác ướp được quấn lại.
Được trang hoàng bằng sự trong trắng, người đó không còn vết nhơ tội lỗi,
ông ta và xác ướp của mình sẽ được tái sinh ở thế giới bên kia.
Chúng tôi hiểu biết lễ nghi của tôn giáo, nhưng vẫn còn nhiều lỗ hổng trong quá trình ướp xác,
tôi chỉ có thể lấp đầy chúng bằng cách tạo nên một xác ướp hiện đại.
Vì thế, tôi hợp sức cùng đồng nghiệp giải phẫu học Ron Wade và thực hiện trên xác chết được hiến tặng cho khoa học.
Chúng tôi tiến hành cuộc ướp xác người đầu tiên theo kiểu Ai Cập kể từ thời các pharaohs.
Trong 20 năm, các nhà khoa học đã cố gắng trích các DNA có thể dùng được từ những xác ướp Ai Cập mà không thành công.
Hơn một thập niên nữa, nếu chúng tôi có thể lấy DNA từ một phần bất kỳ của xác ướp hiện đại này,
nó sẽ cho chúng ta biết nơi nào để quan sát những xác ướp cổ đại.
Tôi không phải chuyên gia về DNA, nhưng khi làm việc với TS.Angelique Corthals, một chuyên gia trong lĩnh vực này,
chúng tôi đã lấy những mẫu da cùng loại, bắp thịt và xương từ những xác ướp hiện đại.
Cái gì gây ra khó khăn cho việc trích DNA từ những xác ướp? Có phải đó là do thời gian, 3000 năm?
Hay là do sự kết hợp giữa thời gian và hóa chất đã tác dụng lên xác ướp?
DNA là bản thiết kế của mọi sự sống.
Cát và không khí không có sự sống vì chúng không có DNA.
Nơi nào có DNA, nơi đó có sự sống.
Nếu bạn sắp xếp lại thứ tự của 4 ký tự này, và bạn sẽ nhận được vô số những tổ chức sống có thể có.
Thế nên một con bọ cánh cứng và một con ong, một con chim và một con người đều có chung các thành phần trong mỗi tế bào.
Chỉ cần sắp xếp thứ tự chúng lại, trong những mắc xích khác nhau.
DNA thay đổi rất ít qua từng thế hệ và những sự thay đổi này đều được ghi nhận.
Vì thế chỉ cần so sánh DNA, chúng ta có thể nói được sự thân cận giữa cây cối và động vật, bao gồm con người, đều có liên kết với nhau.
DNA còn có thể kể cho chúng ta, căn bệnh mà những xác ướp cổ đại này đã từng chịu đựng.
Một vài căn bệnh, như là sốt rét được gây ra bởi ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể.
Một số loài ký sinh trùng đã để lại dấu vết DNA của chúng trong xác ướp.
Nhiều người Ai Cập cổ chết vì bệnh sốt rét, như vài triệu người chết trong năm nay.
Giống như tất cả sự sống, những căn bệnh như sốt rét tiến hóa qua từng giai đoạn để tồn tại.
Bởi vì ký sinh trùng sốt rét sinh sản rất nhanh, DNA của chúng tiến hóa nhanh chóng.
Hàng triệu thế hệ ký sinh trùng sốt rét đã sống, từ thời các Pharaoh còn cai trị.
Tôi muốn so sánh một ký sinh trùng sốt rét cổ đại với con cháu của chúng thời nay. Một DNA cổ đại và DNA hiện đại.
Sự sai khác có thể sẽ chỉ ra một hướng chữa bệnh, và hàng triệu người có thể được cứu sống trong tương lai.
Những thử nghiệm này sẽ cho chúng ta câu trả lời.
Có lẽ DNA được giữ trong các xác ướp như của Ramses, sẽ giúp chữa trị cho con người ngày nay.
Để thuận lợi trong nghiên cứu, TS. Corthals đã đến Ai Cập để xem xét những xác ướp mới nhất được đào lên.
Cô ta sẽ thăm TS. Zahi Hawass, lãnh đạo của nhóm khảo cổ đang khai quật tại Saqqara.
Vào thời xa xưa, chỉ có xác của Pharaoh mới được ướp xác và chôn trong các kim tự tháp.
Sau đó, nhiều người đã được ướp xác.
Đầu tiên là hoàng gia, rồi đến quý tộc, tới thời Cleopatra, đến lượt giới trung lưu.
Thế nên trong suốt chiều dài lịch sử Ai Cập, đúng là đã có hàng triệu xác ướp được tạo ra.
Đối với những học giả như TS. Hawass, những xác ướp này là cánh cửa dẫn đến Ai Cập cổ đại.
Nhiều trong số các xác ướp đó vẫn còn nằm trong lòng đất, và chờ đợi để được gọi lên thiên đàng.
Ramses tin rằng cơ thể của ông ta sẽ tới một cuộc sống trên thiên đàng.
Ông ta biết rằng ông ta sẽ còn sống chỉ cần con người còn nhớ đến mình.
Chỉ cần họ gọi tên ông.
Thế nên ông ta đã xây dựng lăng mộ cho chính mình, và cho người vợ yêu dấu Nefertari.
Thần thánh đã yêu cầu pharaoh giữ cho Ai Cập bình yên và thịnh trị.
Vì thế trên một bờ của sông Nile, tại biên giới phía nam của Ai Cập,
Ramses xây dựng Abu Simbel, một sự cảnh báo cho các bộ tộc mang rợ phía ngoài.
Khi tôi tìm kiếm manh mối cho việc ướp xác, tôi đã bị cuốn hút vào cuộc sống của các Pharaoh.
Bạn viếng thăm hầm mộ và đền thờ của họ, giải mã các ngôn ngữ, nó cũng không giúp bạn hết những ngạc nhiên về những người đó.
Tôi xem Ramses là một người thường, nhưng bạn phải nhớ Ramses được xem như một vị thần của người Ai Cập.
Người có trách nhiệm với trật tự thiêng liêng của vũ trụ.
Ramses thuộc loại vua như thế nào? Thuộc kiểu đàn ông thế nào?
Ramses là pharaoh của sự rời khỏi Ai Cập (của người Do Thái theo kinh thánh).
Đây có thể chỉ là một mặt khuất của kinh thánh, mà chúng ta chẳng bao giờ thấy được.
Lần đầu tiên tôi nhìn vào xác ướp ông ta, tôi nhớ về tất cả những gì Ramses đã làm.
Đích thân Ramses đã lãnh đạo quân lính trong những trận chiến vĩ đại.
3000 năm trước, ông ta đã ký trong hiệp ước hòa bình cổ xưa nhất được biết tới.
Ramses đã dựng nhiều đền thờ nơi thượng và hạ nguồn sông Nile, hơn bất kỳ vị pharaoh nào khác.
Chắc chắn rằng mất 20 năm để đục tách Abu Simbel ra khỏi núi, nhưng Ramses trị vì Ai Cập 67 năm.
Ông ta có nhiều thời gian để xây dựng.
Trong 1000 dặm trong khắp Ai Cập, Ramses xây dựng đền đài để làm vừa lòng các vị thần.
Và đảm bảo rằng đế chế của ông ta sẽ thịnh hành.
Ông ta có ý muốn được nhớ tới.
Bởi vì những người Ai Cập cổ tin rằng, ký ức về một người đàn ông tốt sẽ sống mãi.
Nhưng kỳ công của Ramses đã bị mất đi trong lịch sử,
bởi vì không ai có thể đọc được văn tự cổ của Ai Cập, chữ tượng hình trên tường trong các đền thờ.
Và sau đó đến thế kỷ 19, các học giả cuối cùng cũng giải mã được chữ tượng hình.
Một bảng khắc chữ khổng lồ, tảng đá Rosetta nắm giữ chìa khóa.
Các công trình và các cuộn giấy vẫn còn giá trị.
Chỉ có vài tá người là có thể đọc được chữ tượng hình.
Một trong số những người dịch tốt nhất là một người Mỹ tên là Charles Wilbour.
Bằng cách giải mã ngôn ngữ bí ẩn, một lối vào Ai Cập, chữ tượng hình đã được mở.
Nhiều nhà thám hiểm hơn bao giờ hết đến Ai Cập để vạch cát tìm kiếm những hầm mộ bị chôn lắp.
Nhưng khi những nhà thám hiểm vào trong lăng mộ các pharaoh, có một bí ẩn.
Họ tìm thấy bức tranh các pharaoh, các vị thần và xác ướp của họ khắp nơi.
Anubis - vị thần của thuật ướp xác, bảo vệ họ sau cái chết.
Những bức tranh về đồ ăn thức uống sẽ nuôi dưỡng các xác ướp.
Bầu trời đêm quan sát giấc ngủ của các pharaoh.
Công việc dưới hầm mộ tiếp diễn, đến khi nào các pharaoh được chôn,
Sau đó những người thợ tinh xảo dừng công việc mà họ đang làm và rời đi.
Nhưng những hầm mộ đó được làm cho các vị vua, không một xác nào của pharaoh còn lại.
Những xác ướp của hoàng tộc ở đâu?
Không ai biết.
Những hầm mộ đã bị cướp trong hàng ngàn năm.
Ở Ai Cập cổ đại, những người thợ xây dựng lăng mộ trong thời kỳ hưng thịnh,
và cướp bóc trong thời khó khăn.
Sau triều đại thịnh trị của Ramses, họ đã gặp nhiều năm gian khó,
thế nên lăng mộ hoàng tộc đã bị cướp phá.
Nhưng vào thế kỷ 18, khách du lịch đã trả nhiều tiền cho một vật kỷ niệm là duy nhất, sau đó là trả bằng vàng.
Những tên trộm bậc thầy tin vào những cơn mưa dông hiếm hoi ở Ai Cập, để làm lộ ra những hầm mộ đang bị ẩn lấp.
Khi nước xuất hiện nhanh chóng trên mặt đất, nó sẽ làm rỗng đi hầm mộ bên dưới.
Ahmed và Mohammed Rassoul là chuyên gia trong nghề nguy hiểm này.
Và ngày nay họ đã tạo nên một khám phá, điều đó sẽ làm thay đổi lịch sử.
Tất cả mọi người, từ người bản địa đến khách nước ngoài, giàu hay nghèo,
đều bán đi hàng hóa từ các lăng mộ ướp xác.
Như những nhà giải mã khác, Charles Wilbour biết rằng, không một xác ướp pharaoh nào từng được tìm thấy,
nhưng nhiều xác ướp giả mạo đã được rao bán ở Ai Cập.
Những thứ đó được nói theo tên của các vị vua.
Rassoul không thể đọc được chữ tượng hình trên những vật mà hắn tìm thấy nhưng Wilbour thì đọc được.
Những thứ mà ông ta được cho xem, là những thứ mới được lấy ra từ xác ướp.
Và vòng tròn oval khắc tên và tước hiệu của vua Ai Cập, điều đó có nghĩa đây là vải quấn của một vị vua.
Ông ta yêu cầu những người đó dẫn ông ta đến chỗ lăng mộ.
Ngôi nhà sáng sủa đã cho ông ấy biết rằng những kẻ này vừa mới kiếm được nhiều tiền.
Chỉ có hai cách kiếm sống ở đây.
Làm ruộng hoặc trộm cướp. Và làm ruộng thì không thể nào giàu lên một cách thình lình như thế này.
Đó là một hầm mộ xinh đẹp.
Nhưng không phải hoàng gia.
Wilbour phải rời Ai Cập sớm.
Ông ấy thúc giục những kẻ đó, kể cho ông ấy biết vị trí thực của ngôi mộ.
Chúng trở thành những kẻ bị tình nghi.
Và cảnh sát sẽ xử lý nếu chúng không chịu hợp tác.
Trong sự tuyệt vọng, ông ấy đưa tiền "bakshish", một sự đút lót để có được sự thật.
Wilbour tự mình tiến hành khám phá Thung Lũng Các Vị Vua.
Những vị Pharaoh cổ xưa xây dựng lăng mộ của mình trong kim tự tháp.
Nhưng vàng trong kim tự tháp đã thu hút những kẻ cướp bóc ngay sau khi công trình vừa được xây xong.
Thế nên các Pharaoh di dời ngôi mộ của mình hàng trăm dặm về hạ nguồn sông Nile ở phía Nam và tại thung lũng kín đáo này.
Ngay cả ngôi mộ này cũng bị cướp.
Câu chữ khắc trên lối vào đã cho Wilbour biết,
những chỉ dẫn đến các ngôi mộ cất giữ các xác ướp hoàng gia.
Nhưng dấu vết đã phai nhạt.
Và tại sao di hài của các vị vua và hoàng hậu khác nhau đã trải qua hàng thế kỷ,
lại đột nhiên xuất hiện ở chợ trong cùng một lúc?
Tất cả những gì ông ấy biết chắc chắn đó là những thứ mà ông ấy mua ở chợ,
đã được quấn quanh xác ướp của các Pharaoh trong 3000 năm.
Đến bây giờ.
Wilbour muốn cứu một hầm mộ của Pharaoh.
Ông ấy cố gắng thuyết phục những kẻ kia, nói cho ông ấy biết nó ở đâu. Một lần cuối cùng.
Wilbour phải rời đi. Và di sản của Ai Cập được đặt trong tình trạng nguy ngập.
Những kẻ đó không cho ông ấy lựa chọn.
Emil Brugsch là một quan chức sưu tầm đồ cổ hàng đầu.
và là một nhà giải mã.
Đây là lăng mộ của Pharaoh.
Nhưng nó không giống bất kỳ lăng mộ nào được nhìn thấy trước đây.
Hàng tá xác ướp, tất cả đều là hoàng tộc.
Pharaoh Tuthmosis I.
Và người nối ngôi, Tuthmosis II.
Chồng của Hatshepsut, nữ hoàng vĩ đại nhất từng trị vì.
Người xây dựng Deir el-Bahri,
và đài kỷ niệm tinh xảo nhất Ai Cập.
Con của ông ta, Tuthmosis III., vị vua là chiến binh vĩ đại nhất.
Ramses III.,
Người đã kế thừa, chiếm giữ Karnak và vượt xa hơn nữa.
Seti I.
Vị tướng lỗi lạc, người được ủy thác trông nom đền thờ tại Abydos và Thebes.
Và mộ của ông ta tại thung lũng các vì vua.
Và cha của người đàn ông này - Ramses đại đế.
Đền thờ của ông ta tại Luxor, Karnak và Abydos.
Abu Simbel vẫn tạo nên một vẻ thần thánh tại biên giới phía Nam.
Tên ông ta vẫn còn đó.
Đây là những người đàn ông và phụ nữ, đã xây dựng nên Ai Cập.
Và thế là, các vị Pharaoh đã bắt đầu chuyến hành trình ra khỏi bóng tối và bước vào ánh sáng.
Đáp ứng lòng mong mõi của họ, tên của họ sẽ được nhắc đến và họ sẽ sống mãi.
Bốn thập niên sau, Howard Carter đã tìm ra một nơi gần lăng mộ của vị vua trẻ- Tutankhamun.
Nhưng số lượng xác ướp hoàng tộc lớn nhất trong lịch sử là 40,
bao gồm 12 vị Pharaoh đã rời thung lũng các vị vua mãi mãi.
Những xác ướp này đã du hành 400 dặm về phía bắc đến Cairo, và được đặt ở đó cho đến ngày nay.
Vài năm sau đó, lăng mộ bị sụp đổ.
Nhưng những xác ướp đã được cứu và có thể chúng sẽ tiết lộ bí mật của mình.
Những mẫu lấy từ xác ướp hiện đại, bắp thịt và xương đã chỉ ra rằng,
da và thịt không chứa DNA.
Nhưng xương thì có, DNA nhiều hơn gấp 4 lần so với DNA được lấy ra từ xác ướp Ai Cập cổ.
Ngày nay, chúng ta biết nơi để tìm ra DNA của các xác ướp cổ, là trong xương.
DNA còn được giữ trong xác ướp như của Ramses vĩ đại có thể cung cấp những giải pháp trị bệnh ngày nay.
Vài người có thể gọi đó là may mắn, nhưng những thầy tế cổ đại gọi đó là xác ướp của Pharaoh.
Và những tên trộm đã không phá hủy chúng, chúng đã thoát sự hủy diệt trong hầm mộ sụp đổ.
Người Ai Cập gọi đó là "Sự sắp đặt thiêng liêng" - Ma'at.
Nhưng có thể bây giờ chúng ta đang trên đỉnh của một ngạc nhiên khác.
Xác ướp của các Pharaoh có ý nghĩa khác nhau qua hàng thế kỷ.
Đối với người cổ đại đó là nguồn hi vọng,
đối với bọn trộm đó là nguồn gốc của sự giàu sang,
đối với các học giả, đó là nguồn gốc của kiến thức.
Nhưng cuối cùng có lẽ những xác ướp đã hoàn thành xong số mệnh của chúng.
Đó là nhận được món quà của sự sống.